Hoe werd Virgin opgericht?
Op zijn twintigste deed Branson onder de bedrijfsnaam Virgin zijn intrede in de muziekindustrie. De naam Virgin kwam voort uit het feit dat hij een nieuweling op zakengebied was. Hij verkocht muzieksingles via de post om de kosten laag te houden en zo de concurrentie te slim af te zijn. Dat bleek direct een succes en leidde tot de opening van zijn eigen muziekwinkel in Londen. Toen hij daar eenmaal genoeg geld mee had verdiend, besloot hij zijn eigen platenlabel op te richten: Virgin Records. De eerste artiest met wie hij in 1973 in zijn net gebouwde opnamestudio een plaat opnam, bleek de jackpot te zijn. Het eerste album van Mike Oldfield, Tubular Bells, werd een bestseller, waarna de rest snel volgde. Hij contracteerde bands als The SexPistols, The Cure, Culture Club, Phil Collins, Tina Turner, Paula Abdul, UB40 en tientallen andere internationale topmuzikanten.
Het bleek de kickstart voor zijn huidige imperium, dat hij in hoog tempo uitbreidde. Al snel volgde een reisbureau, zijn eigen vliegmaatschappij, ballonvluchten, een muziekstation, een keten aan muziekwinkels en vele andere bedrijven. Branson’s vuistregel: binnen één jaar moeten de bedrijven zichzelf kunnen bedruipen. Dat leverde naast de vele successen ook genoeg miskleunen op: Virgin Cola, Virgin Wodka en Virgin Cosmetics, ook ambitieuze projecten als Virgin Cars en Virgin Cinema’s haalden het tweede jaar niet. “Of het nu werkt of niet, dat is het riscico wat we nemen. We doen ons best, we geloven in deze bedrijven en lukt het niet, dan proberen we weer iets anders,” liet hij optekenen.
Het paradepaardje van zijn bedrijven is Virgin Atlantic, opgericht in 1984. Er was op dat moment geen enkele connectie met zijn succesvolle platenlabel Virgin Records, maar Branson zag een gat in de markt. Hij vond de service van luchtvaartmaatschappijen zo slecht, dat moest beter. De link met de muziekindustrie was eenvoudig: de klanten entertainen. Branson leaste een Boeing 747, bracht in iedere hoofdsteun video- en audio-entertainment aan, maakte het interieur comfortabel en liet ‘hostesses’ de klanten verzorgen, tot massages aan toe. Hij hield de prijzen laag, waarna veel mensen zich graag met deze ‘coole maatschappij’ lieten vervoeren. Het eerste jaar bleek succesvol genoeg om quite te draaien, maar voor de lease van een tweede vliegtuig moest hij de winst van Virgin Records gebruiken. In de miljoenen kostende luchtvaartstrijd met concurrent British Airways besloot hij in 1992 afscheid te nemen van zijn eerste kindje Virgin Records. Hij verkocht het platenlabel voor een miljard dollar aan EMI om zijn luchtvloot te vergroten.
In 1998 bracht Branson zijn autobiografie Losing My Virginity uit, wat een internationale best-seller werd. In 2017 schreef hij de opvolger Virginity Lost.
Hoe veranderde Richard Branson de markt?
Branson staat bekend om zijn ongebruikelijke acties om zijn producten te promoten. Op marketingtechnisch gebied heeft hij dan ook diverse stunts uitgehaald. Een voorbeeld is de slogan op de zijkant van de Airbus A340-600 van zijn in 1984 gevormde luchtvaartmaatschappij Virgin Atlantic: Mine is bigger than yours. Een van de bekendste andere voorbeelden is het op een ludieke manier voor schut zetten van British Airways. Zijn Engelse concurrent in de luchtvaart sponsorde het prestigieuze London Eye, het reuzenrad dat een overzicht biedt over Londen. Op de dag dat het rad opgetakeld moest worden, werd Branson vroeg uit bed gebeld. Ze kregen de London Eye niet omhoog. Branson liet direct een Zappelin uitrukken die hij boven het reuzenrad liet hangen met de tekst: ‘BA can’t get it up!’
Branson onderscheidt zich door zijn persoonlijke visie als ondernemer. Hij moet voor honderd procent in zijn bedrijven geloven, anders begint hij er niet aan. “Het zijn bedrijven waarvan ik voel dat ze een significant verschil zullen maken. Het enige wat ik dan moet vinden is tijd om erover te praten, om de bedrijven te promoten. Ik wil geen tijd verspillen aan bedrijven waar ik niet trots op ben.” Hij laat zich voor zijn passies door niets en niemand tegenhouden, hoe groot de obstakels ook zijn. Branson heeft een onafhankelijke geest en zijn persoonlijke motto luidt dan ook: ‘Geniet van alles wat je in je leven tegenkomt en leer van je fouten’.
Op zakelijk gebied wordt Richard Branson nogal eens bekritiseerd over zijn manier van leidinggeven, of het gebrek daaraan. Hij houdt nooit vergaderingen, heeft geen eigen hoofdkantoor en weet niet hoe hij een computer aan moet zetten. Nu zal dit laatste enigszins gechargeerd zijn, maar bij Branson draait het om zijn flair en persoonlijkheid. Branson is het levende bewijs dat je ook op onconventionele wijze een bedrijf kunt leiden en groot kan maken. ‘Probeer altijd het beste in mensen naar boven te halen’, is zijn zakelijke motto. ‘Het is heel simpel: luister naar ze, vertrouw ze, geloof in ze, respecteer ze en laat ze hun gang gaan’.
Hoe staat Virgin er nu voor?
Het laatste paradepaardje van Richard Branson is Virgin Galactic, dat ruimtevluchten aanbiedt voor ‘de gewone man’. Althans, voor wie het kan betalen, want de kaartjes naar de ruimte kosten nu nog ongeveer 250.000 dollar per stuk. Volgens Branson moeten de prijzen zo hoog zijn om de kosten terug te verdienen. Is dat eenmaal gebeurd, dan gaan de prijzen omlaag en zullen de vluchten uiteindelijk voor iedereen toegankelijk worden. Branson heeft plannen om een hele industrie rond het ruimtetoerisme te starten en wil uiteindelijk zelfs een hotel in de ruimte bouwen. De vlucht zelf zal zo’n 3,5 uur duren, al zal de daadwerkelijke tijd buiten de dampkring een stuk korter zijn. Branson belooft de passagiers dat ze zes minuten gewichtloos door het ‘ruimteschip’ kunnen zweven.
Branson manifesteert zich ook als investeerder, in onder meer 3D Robotics en Hyperloop One. Afgelopen mei ontpopte Branson zich tot private equity-investeerder. De Britse miljardair is nu partner van een nieuw fonds van het Londense Metric Capital, dat gevuld moet worden met 500 miljoen euro. Met dat geld moeten b2c-bedrijven zoals cosmetica-, voedsel- en drankbedrijven worden ingelijfd.
Deze week werd bekend dat Branson zijn in 1995 opgerichte financiële dienstverlener Virgin Money verkoopt. Dat bedrijf met 3,3 miljoen klanten wordt voor zo’n 1,9 miljard euro in aandelen overgenomen door de Britse bankengroep CYBG.
Filantroop
De functie van Richard Branson zelf is de laatste jaren langzaam verschoven van zakenman naar ambassadeur en filantroop. Hij heeft met succes een zakenimperium opgebouwd, miljarden verdiend en wil nu met zijn geld de wereld verbeteren. Hij vliegt als uithangbord van Virgin de wereld over om zijn bedrijven te promoten, maar zet zich tegelijkertijd in voor het milieu, is bezig met een anti-drugscampagne in Engeland en richtte de denktank The Elders op, een raad van wereldleiders en andere prominente personen. De groep die onder andere bestaat uit Kofi Annan en Desmond Tutu heeft als doel om globale problemen op te lossen, zoals aids, gewapende conflicten en armoede en te helpen bij het oplossen van conflicten.
In zijn privé-leven hanteert hij nog altijd het motto: lang leve de lol. Op zijn 67ste heeft de ondernemer nog niets van zijn levenslust verloren. De excentrieke Branson liet zich lachend fotograferen op een kiteboard met een naaktmodel op zijn rug. Hij probeerde op zijn verjaardag als oudste man ooit Het Kanaal over te kitesurfen, maar de harde wind bleek een te groot obstakel. Ook probeert hij al jaren de wereld rond te vliegen in een luchtballen (Virgin Atlantic Flyer), tot nu toe zonder succes. Het tekent de levenshouding van Branson: groot geworden door risico’s te nemen.
Lees ook de columns die Richard Branson eerder voor Sprout schreef:
Meer weten over de bron van zijn werklust en ondernemersdrang? Bekijk dit fragment uit College Tour:
