Samen spelen, samen delen. We vertellen onze kinderen dat delen een belangrijke waarde is en zouden zelf het goede voorbeeld moeten geven, zo stelt Harmen van Sprang van ShareNL op het Sprout event over de sharing economy. Je kan het zo gek niet bedenken, of het kan tegenwoordig worden gedeeld: huizen, auto’s, eten, kleding, kennis, klussen, vaardigheden en dieren (de leenhond).
‘Kijk eens buiten de gevestigde kaders’, adviseert Van Sprang de ondernemers in de zaal. ‘Maak een denkslag: wat wil de consument nou echt? Pas daar je product op aan.’ Hij geeft het voorbeeld van de boormachine: waarom wordt daar geen chip in gemaakt en vervolgens afgerekend per geboord gat? Van Sprang ziet de deeleconomie overigens niet als een trend, maar als een transitie. “We gaan van een oude naar een nieuwe wereld, alles draait tegenwoordig om toegang in plaats van bezit.”
Victor van Tol, mede-oprichter van SnappCar
De deeleconomie wordt mogelijk gemaakt door technologie: het internet en apps. Tegelijkertijd draait het om menselijke waarden: vertrouwen is essentieel en de sociale factor speelt een grote rol. Elkaar ontmoeten bij de uitwisseling van goederen of diensten, is voor veel mensen een reden om mee te doen. Daarnaast speelt geld besparen een rol, net als duurzaamheid. In die zin grijpt het terug op oude waarden.
Volgens Pieter van de Glind van ShareNL is de deeleconomie eigenlijk ook niets nieuws: vroeger leenden buren ook gereedschap bij elkaar. Bibliotheken zijn ook een voorbeeld van delen. “De gestegen welvaart maakte het minder noodzakelijk, maar de komst van internet blies het weer nieuw leven in. Op Marktplaats kwamen vraag en aanbod voor het eerst online samen, op Facebook gingen we foto’s delen, daarna volgden spullen. De deeleconomie kent dus een hele natuurlijke ontwikkeling met een ongelofelijk ontwrichtend op veel sectoren. Airbnb is pas zes jaar oud, zit in 34000 steden en 190 landen. De hotelindustrie moet wel veranderen om niet ten onder te gaan.”
Het event was tot de nok toe gevuld met deelnemers
Daarom biedt hotelketen Mariott sinds kort ruimere uitchecktijden, de mogelijkheid om nog te douchen of te werken zodat een hotel meer een thuis wordt, zoals Airbnb dat is. Autofabrikant BMW komt met Drive Now: via een app kun je een BMW openen en overal heenrijden. Mobiliteit wordt zo een dienst en BMW transformeert van autofabrikant maar mobiliteitsaanbieder.
Philips verkoopt tegenwoordig toegang tot licht in plaats van verlichting, broodfondsen zorgen dat zelfstandigen risico’s delen. Het zorgde dat Achmea kwam met Inshared: een verzekering waarbij mensen geld terug krijgen als ze geen schade maken.
Pieter van der Glind van ShareNL: “we zitten in het tijdperk van de verbonden gemeenschappen, het tijdperk van instituties is binnenkort voorbij. De financiële sector, de verzekeringsbranche, sectoren waar het vertrouwen laag is en de overhead hoog, zij krijgen het moeilijk.” De deeleconomie groeit overigens niet alleen in de consumentenmarkt, ook business to business neemt het toe. Zo biedt platform Floow2 bedrijven de mogelijkheid om overcapaciteit en kennis te delen.
Bomenknuffelaars
Een van de meest succesvolle deelinitiatieven van de laatste jaren isSnappcar. Sinds januari 2013 groeit het bedrijf met 13 procent per maand, ze zijn actief in 900 plaatsen en hebben 50.000 gebruikers. ‘Voor jonge mensen geeft een auto geen status meer, het is iets functioneels, een vervoersmiddel. Zij ontlenen hun reputatie aan wat ze doen, hoe ze dat doen en met wie’, zegt oprichter Victor van Tol. Negentig procent van de acht miljoen auto’s worden per dag slechts een uur gebruikt.
‘Wij zijn geen bomenknuffelaars maar willen simpelweg een betere balans creëren tussen vraag en aanbod. We doen dat op een eenvoudige manier en creëren vertrouwen, alleen dan werkt werkt peer to peer sharing.’ Ook bij Snappcar blijkt dat mensen het onderlinge contact het leukste vinden. ‘Elkaar het verhaal vertellen vinden mensen het leukste. We faciliteren dat alleen maar.’ Sociaal is een van de drie kenmerken van succesvolle bedrijven in de deeleconomie, economisch en duurzaam zijn de andere twee.
‘Elke auto die wordt gedeeld leidt tot tien minder auto’s op de weg. In 2018 hopen we op 1% minder auto’s in Europa, dat zijn er 2,5 miljoen. Het betekent een enorme CO2 reductie en miljoenen euro’s die worden bespaard op mobiliteit.’
Zeilbootje
Volgens Martijn Arets Crowd Expedition biedt de deeleconomie veel kansen voor ondernemers, alleen al omdat ze effectiever kunnen omgaan met hun eigen bronnen. ‘En het biedt kansen om klanten te faciliteren. Focus op kwetsbare afdelingen waar het consumentenvertrouwen laag is. Kijk naar de ANWB: zij krijgen binnenkort concurrentie van een platform van automonteurs. Iemand met pech kan dan zelf op zoek naar een monteur. Mensen die de pechhulp bijna nooit gebruiken, gaan als eerste weg.’
Arets verbaast zich dat bijvoorbeeld banken alleen naar elkaar kijken. ‘Ze kennen een disruptieve startup als transferwise niet, gemaakt door de bedenkers van Skype. Hetzelfde geldt voor telefoonaanbieders de Whatsapp niet zagen aankomen. Al die bedrijven hebben te maken met eindeloze interne processen, dat is dodelijk voor innovatie. Stuur een prachtig zeilbootje gaat langs alle afdelingen en er blijft niks van over.’
Verdienmodel
Vanuit de zaal is de voornaamste vraag welk verdienmodel er aan de deeleconomie gehangen kan worden. Los van investeerders, is het mogelijk om alternatieve diensten aan te bieden, verzekeringen bijvoorbeeld. Er gaan astronomische bedragen om in de deeleconomie: Airbnb is 10 miljard dollar waard. ‘Dat komt door de gedragsverandering die ze tot stand brengen’, zegt Pieter van de Glind. ‘Stel dat Airbnb tot stand was gekomen met crowdfunding, dan waren investeerders ook overbodig geworden. Dat is dus ook een verdienmodel.’
Nieuwe initiatieven in de deeleconomie:
– Zopa: van persoon tot persoon in elkaar investeren.
– Deelstoel: werkplekken boeken voor ambtenaren
– Duolingo: gratis een taal leren, zo heeft iedereen toegang tot onderwijs. Facts:
Zie ook: de Ted Talk van Rachel Botsman.
