Perfecte timing. Accelerator Impact Hub en Konnektid organiseren maandelijks een founders breakfast voor sociale startups. Als twee handenvol startups worden uitgenodigd bij StartupDelta voor een broodje met Neelie – ze mogen geen mevrouw Kroes zeggen – is ze kort daarvoor anderhalve dag op het Catshuis geweest voor een brainstorm op het allerhoogste niveau. De beschermvrouwe van startuppend Nederland boog zich met premier Rutte en EZ-minister Kamp, maar ook met toppers uit de wetenschap en het internationale bedrijfsleven over het Nederlandse startupklimaat. De hamvraag: hoe krijgen we Nederland in de top 3 van Europese startuplanden?
Kaasmeisje
De opdracht waarmee Rutte en Kamp Kroes naar huis stuurden: kom maar met een lijstje concrete acties die we vanuit Den Haag kunnen verrichten om te zorgen dat StartupDelta die doelstelling haalt. Mooi zo. Met minder dan concrete actie is Kroes immers niet tevreden. “Een belangrijke voorwaarde voordat ik hieraan begon was dat we serieus zouden worden genomen. Ik heb in deze fase van mijn carrière geen behoefte om kaasmeisje te gaan spelen en er zijn al genoeg Haagse lades waar rapporten in verdwijnen.”
Boodschappenlijst
Als je dan de sociale entrepreneurs uit het netwerk van Impact Hub vraagt waar hun grootste uitdaging ligt en wat ze nodig hebben om succesvol te worden, komt vanzelf een boodschappenlijst op waar ‘Mark en Henk’ mee aan de slag moeten.
Verlicht personeelslasten
Als startups willen opschalen, hebben ze personeel nodig. Maar wie durft nog werknemers in vaste dienst te nemen? Caroline van der Lande, die met De Buurtboer bedrijfslunches levert samengesteld uit producten, afkomstig van leveranciers in de buurt, heeft een man of dertig in dienst. “Maar met de nieuwe wetgeving wordt het eerder moeilijker dan makkelijker om mensen aan te nemen: nu moet je ze al na 2 jaar laten gaan.” Zouden startups in de eerste jaren van hun bestaan niet een aparte status kunnen krijgen wat dit aangaat?
Bardia Alaee van Giaura, dat technologie ontwikkelt om op kleine schaal CO2 af te vangen, zou ook wel een tegemoetkoming voor startups willen zien wat de werkgeverslasten betreft. “Ik heb maanden dat we helemaal geen lonen kunnen betalen. Maar de loonbelasting blijft wel doorlopen.”
Zorg voor alternatieve financiering
Wim van Dijk van Bag&Buy heeft een droom van een crowdfundingcampagne achter de rug voor zijn verpakkingsloze supermarkt. Maar voordat hij kan doorgroeien tot een keten, heeft hij financiering nodig van de bank, geheel volgens de trend van gestapelde financiering. Maar banken zien het nog niet zitten. “Ik kom er niet doorheen. Banken doen niets meer aan kredieten onder de 250.000 euro. Maar bij organisaties als Qredits, die daaronder actief zijn, kom ik dezelfde bankiers tegen. Die snappen ondernemers ook niet.”
Kan er nu echt niet een vorm van financiering worden bedacht, waarbij de leenheren enig risico lopen en ondernemers niet persoonlijk hoeven te tekenen met hun hele hebben en houden? “Ik heb 10.000 euro op mijn spaarrekening staan. Wat heeft het dan voor zin als ik teken voor 2 ton?”
Maak investeren fiscaal aantrekkelijk
Heimwee had Maarten de Jong, directeur van crowdfundingplatform Oneplanetcrowd, bijna naar de Tante Agaathregeling. Een faciliteit uit de jaren negentig uit de koker van Willem Vermeend, de meest ondernemende staatssecretaris van Financiën ooit: particulieren die durfkapitaal verschaften konden hun eventuele verliezen aftrekken. In 2013 werd het laatste restje van die regeling geschrapt. De Jong: “Gezien de huidige lage rente is dit een uitgelezen moment om een soortgelijke regeling in te voeren.” En inderdaad, ook crowdfunders zouden onder die regeling moeten vallen.
Een aparte rechtsvorm voor social enterprises
Social Enterprise NL hamert er al langer op: geef de sociale onderneming zijn eigen rechtsvorm. Het probleem met ondernemers die een maatschappelijk doel nastreven: om voor veel subsidies in aanmerking te komen, zul je een stichting moeten optuigen. Maar zo snijd je de weg af naar particuliere investeerders. Maarten Osieck van Buurtup worstelt nog met die keuze. Hij wil vrijwilligersorganisaties ondersteunen met marketing en fondsenwerving. “Mijn bedrijf verkeert nog in een heel pril stadium maar ik zal moeten kiezen. Ik wil mijn onderneming het liefst dichtbij mezelf houden, dus ligt een BV voor de hand. Maar een stichting geeft betere toegang tot fondsen.”
Organiseer handelmissies met focus
Volgens Joost de Kluijvert, die met Closing the Loop afgedankte telefoons inzamelt in ontwikkelende landen om ze in het westen te recyclen, kunnen de handelsmissies van EZ naar het buitenland een socialere focus krijgen. “Nu gaat het vaak om grotere bedrijven in ‘oude’ industrieën, die uit zijn op het sluiten van deals. Het zou mooi zijn als een bepaald maatschappelijk probleem centraal staat bij zo’n missie: ga kijken hoe je het afvalprobleem van een land kunt oplossen, met hulp van Nederlandse bedrijven die actief zijn op dat gebied.”
Voor de goede orde: geen enkele sociale ondernemer op bezoek bij StartupDelta verwijt de overheid tussen de koffie en croissants dat die het zakendoen voor startups onmogelijk maakt. Het startersklimaat is in Nederland best redelijk, en het zijn de ondernemers zelf die met lef, gezond verstand en veel bloed zweet en tranen hun visie moeten verwezenlijken. Maar het kan natuurlijk altijd beter.
Foto: Neelie Kroes | CC BY-NC 2.0
