Ook al beseffen ze het niet, startups zijn per definitie hyperschaalbaar. zegt Mohout. De hoogleraar en startup-kenner was vrijdag een van de presenteerders tijdens een breakfast talk over opschalen bij WeWork in Amsterdam, georganiseerd door Startupboot.nl.
De Vlaming, ook werkzaam bij het groeiplatform voor techbedrijven Sirris, wordt gedreven door de vraag wat startup-ondernemers beweegt. “Waarvoor komen zij ’s ochtends hun bed uit? En wat houdt hen ’s nachts wakker?” Mohout onderzoekt daarvoor ondermeer uitdagingen zoals prijsstelling, de rol van ecosystemen en accelerators en – het thema waar hij zich nu in heeft vastgebeten – opschalen.
Wat hem daarbij fascineert: “Hoe kan het nou dat kleine teams zoveel waard zijn? Zijn we gek geworden, is er een nieuwe bubbel? En hoe kunnen zij zo’n grote impact maken?”
Mastodonten
Vroeger moest je daar een multinational voor zijn, maar die tijd is definitief voorbij. “De mastodonten? Dat is geschiedenis, punt.” Nu grote bedrijven afkalven vallen we volgens Mohout terug in onze natuurlijk staat van ondernemer zijn. “We zijn altijd ondernemer geweest, totdat de industriële revolutie jobs creëerde. Daarvoor was iedereen zelfstandig.”
Hoe kun je als ondernemer hyperschaalbaar worden, welk bedrijfsmodel zit hierachter? Daarvoor zijn er volgens Mohout drie bouwstenen essentieel. Door deze drie basisbeginselen van hyperschaalbare bedrijfsmodellen (create, replicate en scale) als hefboom te gebruiken, kan het bedrijf van de toekomst het niveau van hyperschaalbaarheid bereiken.
1. Immateriële activa als grondstof
Patenten, muziek, franchising, data en algoritmes: in een digitale wereld zijn de reproductiekosten van deze immateriële activa praktisch nul, terwijl de kwaliteit – ongeacht het aantal kopieën – gelijk blijft.
Zijn er materiële activa (dus atomen in plaats van bits) vereist, dan zouden die de werking van een hefboom moeten hebben, en niet in eigendom zijn. Denk bijvoorbeeld aan Skype dat, meeliftend op bestaande infrastructuur, een wereldspeler werd in de telefoniemarkt. Of Airbnb, dat met 800 medewerkers een aanbod van meer dan een miljoen kamers heeft, zonder te hoeven investeren in vastgoed.
2. Technologie als hefboom
Met technologie kunnen plaats en tijd opgeheven worden. Mohout wijst op de middeleeuwse muzikant, die enkel op een bepaald tijdstip op een plein beluisterd kon worden. Met de uitvinding van de fonograaf door Thomas Edison werd muziek schaalbaar en kon voortaal worden opgenomen, verspreid en beluisterd zonder de fysieke aanwezigheid van de muzikant. De rockster is eigenlijk een hyperschaalbare artiest, met technologie als hefboom.
3. Internet als gratis distributiekanaal
‘Wereldwijd’ is standaard in een wereld met steeds meer bandbreedte en goedkoop aangesloten toestellen. Dienstverlening aan een iemand aan de andere kant van de wereld is even gemakkelijk als aan een klant om de hoek.
Muziek wordt nu gedomineerd door bedrijven die de regels begrijpen van de digitale
wereld, zoals Spotify, Google en Apple. Alle sales kan in de cloud plaatsvinden: “In een digitale wereld is de landingspagina van een website de nieuwe verkoper en de marketing vervangt en schaalt sales op.”
Gevaar
Grotere bedrijven zoeken naar een digitale strategie om dit model na te bootsen, maar dat is gevaarlijk, zegt Mohout. “Digitale technieken veranderen constant, hoe weet je wat je moet kiezen? Vandaag is het big data, morgen zelfrijdende auto’s – je loopt constant achter de feiten aan. Alleen al het begrip digitale strategie vind ik bijna al een contradictie. Alles is toch digitaal? Het moet een totale strategie zijn, waar je als bedrijf achter staat.”
Bedrijven vrezen dat hun branche gedisrupteerd wordt, de ‘Uberisatie’ van de maatschappij. Mohout: “Het probleem met disruptie is, je kunt het niet voorspellen. Je kunt dus geen strategie opbouwen rondom disruptie. Je kunt wel Lean Startup lezen, maar je moet nog altijd ideeën hebben en concepten hebben.”
Het alternatief is volgens Mohout om jezelf de vraag te stellen: “Hoe kunnen wij hyperschaalbaar worden? Kunnen wij met een klein team een ongelofelijk grote marktimpact maken? Als je die vragen stelt, gebruikmakend van de drie basisingrediënten, dan kom je waarschijnlijk uit bij een digitale strategie, en misschien ook wel bij iets disruptiefs.”
