Uit recent onderzoek van Techleap blijkt dat slechts 0,7 procent van de startupfinanciering naar vrouwen gaat. Dat leidt (terecht) tot publieke verontwaardiging en een discussie binnen de sector die hardnekkig terug blijft komen: die over het gebrek aan diversiteit en inclusiviteit. En laat ik vooropstellen: dit cijfer is niet oké. We moeten dit als sector absoluut beter doen.
Lees ook: Vrouwelijke founders krijgen nog steeds weinig groeikapitaal, maar er is een lichtpuntje
Helaas is het zo dat genuanceerde geluiden weinig weerklank vinden. Zo ook hier: hoe harder je roept, hoe meer je jouw verontwaardiging laat blijken en hoe simpeler de boodschap; hoe meer respons.
Onbewuste vooroordelen
En zo wordt een complex onderwerp, met een verscheidenheid aan oorzaken en zeker zoveel potentiële oplossingen te vaak gereduceerd tot een simpele statistiek en vingerwijzen: de witte, cis heteroman is de schuldige. Want partners van investeringsmaatschappijen zijn doorgaans man en die investeren dus vaker in iemand die op hen lijkt. En liever niet in iemand met wie zij zich lastig kunnen identificeren.
Unconscious bias noemen ze dat: denken dat je een objectief en rationeel besluit neemt, terwijl dat besluit onbewust doordrenkt is met vooroordelen. Heel logisch, want zo werkt het menselijk brein nu eenmaal.
Die unconscious bias is natuurlijk wel een probleem, want zo hebben founders die geen witte cis heteroman zijn minder kans om hun startup van de grond te krijgen. Het daar als sector over hebben is dus ook hard nodig.
De discussie zelf mag wel wat meer diepgang krijgen en wat genuanceerder gevoerd. En het liefst op een manier waarbij we met z’n allen iets minder op eieren hoeven te lopen. Waarbij we respectvol kunnen zeggen wat we denken, zonder bang te zijn om publiekelijk aan de schandpaal genageld te worden.
Lees ook: Als je niets zegt uit angst, draag je ook niet bij aan verandering
Diepgeworteld in de mensheid
Laten we eerlijk zijn. De geprivilegieerde positie van de witte, cis heteroman is om te beginnen niet enkel een probleem van de (Nederlandse) techsector of investeringswereld.
De meeste regeringsleiders, ceo’s, miljonairs en ja, ook de meeste startupfounders, zijn (vaak witte) cis heteromannen. Het probleem is dus geen probleem van de startupsector, maar zit diepgeworteld in de menselijke geschiedenis en sociale structuren.
Simplistisch de vinger wijzen naar die witte, cis, heteroseksuele, mannelijke partner van een investeringsfonds is dus wel erg makkelijk, en gaat eerlijk gezegd ook niet zoveel veranderen.
Investeerder Claire Tange van Joanna Invests heeft een opinieartikel geschreven als reactie op de cijfers. Lees ook haar bijdrage: ‘Investeer meer in vrouwelijke ondernemers, het levert meer rendement op.’
Kritische blik naar onszelf
De enige manier om iets te veranderen is door kritisch naar onszelf te kijken en erkennen dat we onbewust bevooroordeeld zijn. En het vervolgens iedere dag een stukje beter proberen te doen.
Door onze kinderen te leren dat we allemaal gelijk zijn en dat talent en hard werk zouden moeten bepalen hoeveel kansen iemand krijgt in het leven. En niet of je geboren bent als man of vrouw, of van origine uit Nederland komt of juist uit Marokko. Maar bij dat onderscheid houdt de discussie dan ook vaak op. Terwijl diversiteit veel verder gaat dan het simpele onderscheid op basis van gender of etniciteit.
Simpele statistieken houden geen rekening met een genuanceerde definitie van diversiteit
Uit ervaring weet ik dat ik voor veel mensen die ik tegenkom perfect in het hokje van de witte, cis heteroman pas. En voor wat betreft alle uiterlijke kenmerken van die karakterisering klopt dat ook.
Waar het fout gaat, is dat ik mij openlijk identificeer als homoseksueel. Je zou dus snel concluderen dat ik niet weet hoe het voelt om een minderheid te zijn. En het klopt natuurlijk ook gewoon dat ook ik enorm geprivilegieerd ben; van de befaamde ‘zeven vinkjes’ check ik er maar liefst vijf.
Breder naar diversiteit kijken
Als je opgroeit als homoseksuele jongen op de Veluwe weet je ook heel goed hoe het voelt om een minderheid te zijn. En hoe het voelt om het idee te hebben dat je harder moet werken dan alle anderen om hetzelfde te bereiken.
Hetzelfde geldt voor mensen die een minderheid zijn dankzij bijvoorbeeld hun handicap, religie of genderidentiteit. Er zijn dus veel meer manieren om naar diversiteit te kijken. En dan heb ik het nog niet eens over de subtiele verschillen, zoals bijvoorbeeld opgroeien in een gescheiden of bijstandsgezin. Ook dat kan veel invloed hebben op de kansen die je krijgt.
Lees ook: Zouden we bij gelijke kansen ook heel andere startups krijgen?
Simpele statistieken houden dus geen rekening met een genuanceerde definitie van diversiteit. Daarnaast worden statistieken en cijfers vaak ook erg selectief gebruikt om een punt te maken.
Het is natuurlijk niet oké dat maar 0,7 procent van de startupfinanciering naar vrouwen gaat. En het is al helemaal niet oké wanneer vrouwen aan den lijve ondervinden dat ze anders worden benaderd dan hun mannelijke peers. En geloof me, ik weet dus helaas ook hoe dat voelt.
Veel vrouwelijke ondernemers zijn zzp’er
In die discussie wordt niet vaak benoemd dat slechts 37 procent van de Nederlandse ondernemers vrouw is, en dat zij relatief vaak zzp’er is . Het financieren van zzp’ers is typisch iets dat investeerders niet doen.
Ook wordt zelden benoemd dat slechts 16 procent van de werknemers in ICT-beroepsgroepen vrouw is. En dat terwijl een groot deel van de startupfinanciering juist naar bedrijven gaat met een hoge technologiecomponent.
Je zou dus bijna afvragen: is het niet gewoon logisch dat er zo weinig geld naar startups gaat die geleid worden door vrouwen?
Is het aandeel van vrouwen binnen het ondernemerschap en bèta/technische beroepsgroepen niet een veel belangrijkere oorzaak van het probleem dan de onwelwillendheid van witte cis heteromannen om te investeren in vrouwen?
Oorzaken aanpakken
Laten we dus vooral de onderliggende oorzaken aanpakken, want meer diversiteit binnen technologische beroepsgroepen en binnen het ondernemerschap is gewoon een goed idee.
Dat het systeem witte cis heteromannen een oneerlijk voordeel geeft is niet oké. En ook het onwenselijke gedrag van individuen uit deze groep moeten we niet tolereren.
Maar laten we vooral niet vergeten dat dit niet betekent dat iedere witte cis heteroman een slecht persoon is. In het huidige debat lijkt het weleens alsof men zich moet verontschuldigen voor deze positie. Dat slaat natuurlijk ook nergens op.
Investeer in vrouwen
Overigens doe je er als investeerder gewoon goed aan om toch wat meer in vrouwen te investeren. Ook wanneer die beslissing niet gestoeld is op de behoefte om te doen wat juist is, maar puur voortkomt uit de jacht naar rendement.
Er is namelijk meer dan genoeg bewijs dat bedrijven die geleid worden door vrouwen beter presteren. Misschien is dat dan ook wel gewoon de reden waarom ze wat minder vaak aan kloppen bij investeerders; vrouwen kunnen namelijk wel gewoon hun eigen broek omhoog houden.
Lees meer over diversiteit en inclusie:
- Angel community Joanna Invests laat (vooral) vrouwen investeren in female founders
- Dit zijn de succesvolste vrouwelijke ondernemers per land
- 4 valkuilen voor (vrouwelijke) ondernemers die financiering willen ophalen
