Doeners met een vlotte babbel, daadkrachtig, niet bang voor risico’s, dol op de schijnwerpers. Zo worden de meeste succesvolle ondernemers getypeerd. Om te kunnen verkopen, moet je tenslotte assertief en outgoing zijn, is de heersende gedachte. Maar dankzij de crisis is er de laatste jaren meer aandacht voor een ander type ondernemer: de introverte denker.
“Anticiperen, kijken naar de lange termijn en de nuance zijn eigenschappen die tegenwoordig meer worden gewaardeerd dan het nemen van grote risico’s en beloningsgericht handelen,” zegt Marloes Bouwmeester die trainingen geeft aan introverte professionals.
Minstens een derde van de mensen is introvert. Zij luisteren liever dan dat ze praten, denken voor ze iets zeggen, bedenken graag ideeën, maar houden er niet van ze te pitchen en zijn wars van borstklopperij. Kunnen zij wel succesvolle ondernemers zijn? “Zeker,” zegt Bouwmeester. “Introverten stellen goede vragen en hebben een natuurlijke aantrekkingskracht op anderen omdat ze prettig, rustig gezelschap zijn. Ze hebben niet de behoefte om te overheersen en geven anderen een goed gevoel.”
Introverten stellen goede vragen
Als introverte mensen eenmaal ergens binnen zijn, ontwikkelt zich daarom meestal een langdurig samenwerkingsverband, weet ook ondernemer Joseph Kessels die jarenlang aan het roer stond van het succesvolle internationale adviesbureau Kessels & Smit. “Ik heb tientallen jaren onafgebroken samengewerkt met organisaties en werd vaak gevraagd als vertrouwenspersoon in een bedrijf. Voor een introvert iemand als ik draait alles om de dialoog, het sparren en het samen zoeken naar oplossingen voor een vraagstuk. Daarom houd ik niet van werken met aanbestedingen of koude acquisitie, dan heb ik geen contact met mensen, het is voor mij te eendimensionaal.”
Prikkelen
Ook small talk op een receptie of netwerkbijeenkomst is voor veel introverte ondernemers als Joseph Kessels een ramp. “Kletsen over ditjes en datjes, ik kan het niet. Ik maak verbinding met mensen op basis van de inhoud. Daarom ga ik alleen naar dat soort bijeenkomsten als ik er een functie heb, als ik een inleiding mag geven over een boek dat wordt gepresenteerd bijvoorbeeld. Dan heb ik na afloop direct iets om over te praten.”
Het introverte karakter van Kessels is de reden waarom Kessels & Smit in tegenstelling tot andere adviesbedrijven, nooit te vinden was op grote vakbeurzen. “In een kraampje staan wapperen met een brochure, vreselijk. Ik heb een andere weg gekozen, boeken en artikelen opsturen naar geïnteresseerden. En we organiseerden ook regelmatig inhoudelijke bijeenkomsten waar we mensen voor uitnodigden. Ook bij opdrachtgevers zitten mensen die meer affiniteit hebben met inhoud dan met uiterlijke vorm.”
In een kraampje staan wapperen met een brochure, vreselijk
Het volgen van inhoudelijke trainingen of bijeenkomsten is voor introverte ondernemers inderdaad een goede manier om klanten te vinden, meent Bouwmeester. “Ik adviseer ze verder hun ideeën op papier te zetten, zo kun je bekendheid genereren.”
Miljoenenbedrijf
Veel introverten durven in gezelschap geen hand op te steken, maar delen zonder problemen pittige stellingen of intieme details met duizenden lezers. Zo dankt ondernemer Laura Babeliowsky de groei van haar onderneming, ‘Bouw een bloeiend bedrijf’, aan het veelvuldig publiceren van allerlei stellingen op internet en social media. “Daar verspreid ik mijn ideeën makkelijk onder een groot publiek en hoef daardoor nooit meer koude acquisitie te plegen, iets wat ik vreselijk vind”, zegt ze.
Belangrijk is wel dat de schrijfsels prikkelen en nieuwsgierigheid opwekken. Zo stelt Babeliowsky in haar nieuwsbrieven en op internet onder andere dat (veel) geld verdienen belangrijk is voor zzp’ers, een niet alledaagse stelling die haar veel bekendheid heeft gegeven. Kessels kreeg op basis van zijn publicaties vaak uitnodigingen om ergens te komen praten. “Ik heb er voor gezorgd dat ik echt iets te melden had over een onderwerp en verkondigde vaak een afwijkende mening in mijn stukken. Dat werd opgepikt.”
Schijnwerpers
Specialiseren is sowieso een must voor introverte ondernemers, meent Bouwmeester: “Ergens expert in zijn biedt herkenbaarheid. Introverte mensen bezitten bovendien de rust om zich ergens grondig in te verdiepen, een groot verschil met extraverten die vooral veel afwisseling in werkzaamheden nodig hebben.”
Ze moeten op een gegeven moment wel gaan handelen
Valkuil is wel dat introverten vaak echt alles willen weten over een onderwerp, terwijl ervaring opdoen net zo belangrijk is. “Ze moeten op een gegeven moment wel gaan handelen. Spreek daarom met jezelf kleine stappen af.”
Naast kennis delen over een onderwerp via de digitale weg, is het voor ondernemers die ergens expert in zijn goed om hun deskundigheid te delen via bijvoorbeeld presentaties. Lastig als je niet dol bent op het podium. Bouwmeester: “Veel introverten ervaren presentaties geven als heel vermoeiend. Uit onderzoek blijkt dat zelfs bungeejumpen ze minder prikkels geeft.”
Kessels vroeg daarom hulp van een coach en oefende in kleine groepjes zijn presentaties. “Ik leerde daar kernbegrippen te noteren op kleine kaartjes en nam spulletjes mee die ik als metafoor kon gebruiken voor de aanpak van een probleem. Een genetisch gemodificeerde tomaat als product van de kenniseconomie bijvoorbeeld, en allerlei soorten gereedschap die synoniem stonden voor managementtools. Dat gaf me houvast en leidde af van mijn eigen onzekerheid.”
Het hielp hem ook om steeds te bedenken dat hij niet voor zichzelf, maar voor zijn opvattingen en ideeën op het podium stond. “Inmiddels geef ik al hij tientallen jaren presentaties, maar nog steeds denk ik op de ochtend zelf: zal ik in bed blijven liggen?”
Verlegenheid
Heeft Kessels nooit vervelend commentaar gehad op zijn optredens, Babeliowsky wel. Wie vanachter de computer stevige stellingen de wereld in slingert, roept een bepaald beeld op bij de lezer. “Ik kom op social media over als een sterke persoonlijkheid, mensen verwachtten dat ik als een soort Emile Ratelband op het podium sta te springen. Het tegenovergestelde is waar”, vertelt ze.
Ik kom op social media over als een sterke persoonlijkheid
Tijdens haar eerste presentatie liepen er mensen boos weg uit de zaal en ontving ze zelfs haatmails omdat ze zo timide en verlegen overkwam. “Heel moeilijk, ik heb daar veel verdriet om gehad. Toch wist ik, ik moet het podium blijven opzoeken, dan gaat het steeds beter. Na een paar optredens kreeg ik ook leuke berichten. Iemand mailde: toen ik jou zag stuntelen dacht ik, dat kan ik ook. Een over het podium springende goeroe kan ook verlammend werken.”
Babeliowsky’s belangrijkste les: mensen willen opkijken naar diegene op het podium en niet teveel onzekerheid zien. “Het ging beter toen ik mijn verlegen kant omarmde, ik ben het gaan benoemen. Zowel zelfverzekerd als kwetsbaar zijn op het podium, dat vinden mensen inspirerend.”
Muurbloempje
Ondanks de toenemende aandacht voor hun introverte kwaliteiten, is er nog veel schaamte rondom introverten, die zichzelf nog te vaak als muurbloempje zien. De oorzaak voor deze schaamte ligt soms al in de jeugd: introverte kinderen krijgen vaak te horen dat ze op moeten schieten, moeten presteren, zich meer moeten laten horen.
Ik heb wel eens iemand uit de top van een bank begeleid van wie het niet bekend mocht worden dat zij introvert was
Uit onderzoek blijkt ook dat spraakzaamheid wordt geassocieerd met aardig, aantrekkelijk en intelligent. Omdat introverten langer nadenken voor ze iets zeggen, langzaam en zacht praten, zijn ze soms bang om voor sloom, en dus dom, versleten te worden. “Ik flap er geen dingen uit maar wacht tijdens een bijeenkomst op het goede moment om iets te zeggen. Als ik eraan toe ben, is dat moment vaak voorbij. Ik voel me dan een loser,” zegt Kessels.
Bouwmeester komt vaak dit soort verhalen tegen. “Ik heb wel eens iemand uit de top van een bank begeleid van wie het niet bekend mocht worden dat zij introvert was. En laatst hoorde ik van een klant dat hij het advies had gekregen om veel naar Theo Maassen te kijken, dan zou hij leren ad rem te reageren.”
Dat soort adviezen werken dus juist niet, stelt ze, een introvert voelt zich alleen nog maar meer tekortschieten. Beter is te bedenken: “Het is helemaal oké om introvert te zijn, daar hoef je niks aan te veranderen.”
Tekst: Miloe van Beek | Foto: Gerritjan Huinink
