Medeoprichter Taco Carlier loopt door het Amsterdamse kantoor van VanMoof. Hij wijst naar een boom, die aan het begin van de door veelal millennials gevulde werkruimte staat. “Die heb ik langgeleden met mijn vorige bedrijf Dutchband gewonnen tijdens een ondernemerswedstrijd van Sprout. De hoofdprijs was 50.000 euro.” Dan, gekscherend: “We houden deze boom net zo lang totdat ie 50.000 euro waard is.” Vervolgens, als we langs een bak vol vinylplaten lopen. “Spotify is geweldig, maar er gaat niets boven een lp, hè?”
Sinds: 2009
Winkels in: Amsterdam, Berlijn, New York, Taipei, Tokio
Oprichters: Taco Carlier, Ties Carlier
Aantal medewerkers: 70 (58 fte)
Omzet: 6 miljoen euro (2016)
Winst: -567.000 euro (winst voor belasting, 2016)
De bak met platen, de startup-trofee, de vele jonge medewerkers; alle klassieke startup-elementen zijn aanwezig bij VanMoof in Amsterdam. Toch is het in 2009 opgerichte VanMoof al lang geen startup meer. Met zeventig medewerkers, een verwachtte omzet van 11 miljoen euro voor dit jaar en een flinke internationaliseringsslag is VanMoof een ware scaleup.
We lopen langs de keuken, waar medewerkers wraps aan het maken zijn en nestelen ons uiteindelijk in een kamertje met uitzicht over de mauritskade. De bestrating is net vernieuwd en bevat een klein parkeerterrein voor auto’s. Wie zijn wagen parkeert, ziet zijn voertuig echter omsingeld door een leger VanMoof-fietsen – alsof Carlier wil zeggen: weg met die auto, pak de fiets!
Crowdfunding
Carlier kijkt ernaar en gaat uiteindelijk zitten; hij heeft wat te vertellen. De ondernemer, die al verscheidene bedrijven op zijn naam heeft staan, wil weer eens iets nieuws proberen. Had hij afgelopen week al 4 miljoen euro opgehaald bij het Amsterdamse investeringsbedrijf Slingshot, deze week begint hij doodleuk een crowdfundactie via Oneplanetcrowd. Zijn doel: nogmaals 2,5 miljoen ophalen, maar dan nu bij fans.
Liefhebbers – en die stelt Carlier genoeg te hebben met zijn fietsmerk – kunnen vanaf 250 euro instappen in VanMoof. “Het is een converteerbare lening aan VanMoof, waar je 6 procent rente op krijgt”, legt Carlier uit. “Op het moment dat een volgende investeerder bij ons instapt kan de crowd mee converteren. Dan mag je tegen korting aandelen kopen tegen dezelfde waardering van die investeerder.” Fans kunnen zo dus aandeelhouder worden.
Investeerder
Het idee, zo legt Carlier uit, is dat wij als doodgewone stervelingen niet in staat zijn om een bedrijf exact op waarde in te schatten. Wil je zoiets doen, dan moet je een boekwerk aan jaarverslagen en bedrijfsplannen doorspitten. Wie zoiets voor zijn werk doet, is een investeerder. “Een volgende investeerder kan het bedrijf daarom wel op waarde inschatten. Fans gaan mee met de investering van die partij.”
Carlier blijft campagne voeren tot en met 13 november. Als hij binnen die tijd het minimale streefdoel van 1 miljoen behaalt, kan zijn actie doorgang vinden. Een nieuwe investering in VanMoof komt eraan, verzekert Carlier, “maar we houden het nog wel even vol met 4 miljoen. Ik verwacht dat we binnen drie jaar een nieuwe investeerder krijgen.”
We moeten ons eigen vermogen versterken
Eigen vermogen
Maar goed, de ondernemer zegt het al: hij heeft net 4 miljoen binnen. Is het nooit genoeg? Het zit anders, legt Carlier uit: “Ons probleem is dat we sinds begin 2016 zo hard groeien dat we dit eigenlijk niet meer kunnen bijbenen. We hebben te maken met een verdubbeling van onze omzet en steken al onze winst in verdere uitbouw.”
Door de groeiende vraag moet je een steeds grotere voorraad hebben, legt Carlier uit: “Daar kan je bedrijf instabiel door worden. We hadden onze groei af kunnen remmen, zodat we winst konden maken en een eigen vermogen konden opbouwen. Maar we wilden niet vier jaar wachten, de kansen in deze markt zijn daar te groot voor. Daarom proberen we op deze manier ons eigen vermogen te versterken.”
Klanten
Om dat eigen vermogen te verhogen, had Carlier natuurlijk ook gewoon 2,5 miljoen euro extra kunnen ophalen bij investeerders. Dat hij kiest voor een crowdfundbenadering, heeft te maken met Carliers binding met zijn klanten. “We hebben altijd een heel goede band met onze klanten proberen op te bouwen”, stelt hij.
We werken niet met tussenpartijen
“Zo begonnen we VanMoof ooit al met het uitdelen van honderd fietsen aan vrienden, zodat zij de modellen konden testen. Sindsdien verkopen we al onze modellen ook direct aan de klant. Er is dus geen tussenpartij. Onze fans zijn erg betrokken bij ons merk, dus voelde het goed ze te laten mee investeren.”
Taco Carlier maakt een rondje op zijn eigen stalen ros. “In New York heb je zelfs fietscafés.”
Kom op, Carlier, je koopt als consument toch een fiets en bent er daarna weer klaar mee? Niemand wordt toch daadwerkelijk fan van een fietsenmerk? De ondernemer moet lachen: “In Nederland is dat misschien sneller zo, omdat fietsen voor ons zo ingeburgerd zijn. In het buitenland is dat echt anders. Zo heb je in de Verenigde Staten allemaal fietsclubs en zijn er in New York zelfs fietscafés.”
Geen Nederlander zal tof in de kroeg vertellen dat ie loopt te stofzuigen
“Als je in New York elke dag fietst, zeg je: ik ben een fietser. In Nederland doe je dat inderdaad niet. Een fiets is hier net als een stofzuiger en je zegt ook niet: ik ben stofzuiger. Niemand gaat bovendien tof in de kroeg vertellen dat ie loopt te stofzuigen (lacht). Buiten de landsgrenzen is fietsen echt meer een way of living.”
Ondanks alle Amerikaanse interesse, mag Carlier zijn crowdfundpijlen niet richten op het land van Uncle Sam. Onder het mom van America First mogen Amerikanen dit soort leningen alleen uitgeven aan in de Verenigde Staten gevestigde bedrijven.
Steek je 250 euro in VanMoof, dan investeer je in een verliesgevend bedrijf. Dit jaar was het bedrijfsresultaat negatief, met -567.000 euro winst voor belasting. Dat staat in de termsheet op Oneplanetcrowd. Vanaf 2019 verwacht het bedrijf winst te maken. Als de door VanMoof verwachtte agressieve groei daadwerkelijk uitkomt, kan dat in 2020 leiden tot een winst (voor belasting) van bijna 10 miljoen euro. Maar goed, zo ver is het nog niet. Om het tot nu toe rendabel te houden, hebben de broers Carlier tot en met vorig jaar 2,8 miljoen euro uit hun andere bedrijven Dutchband en Shifter in VanMoof gestoken.
Nederland
Toch stelt Carlier: ook in Nederland heeft hij fans. Vaak zijn het mensen met een achtergrond als industrieel ontwerper. Op social media legt hij die mensen geregeld vraagstukken voor, waarna zij mee kunnen denken aan het “opbouwen van het merk”. Carlier richt zijn actie daarom voornamelijk op Nederlanders.
Het opgehaalde kapitaal wil Carlier niet slechts gebruiken om het eigen vermogen mee op te krikken. De ondernemer wil ook snel internationaliseren. Carlier zit al in Berlijn, New York, het Taiwanese Taipei en sinds juni in Tokio. Dat loopt goed, zo zijn Carliers Japanse activiteiten binnen een paar maanden tijd goed geworden voor 10 procent van zijn omzet.
Internationalisering
Snelle internationalisering is ook wat Slingshot-investeerder Tom Kist voor ogen heeft, zo liet de investeerder afgelopen week aan Sprout weten: “[Dutch design] scoort goed en dit is echt Hollands ondernemerschap. Wereldwijd investeren steden bovendien miljarden in fietsen. Wij hebben in Nederland veel verstand van deze branche.”
Grootdenker Carlier vertelt dat hij in 2018 VanMoof-dependances wil openen in Londen, Parijs, Kopenhagen en San Francisco. Hier investeert hij in totaal 2 miljoen euro voor. “Ik wil me richten op wereldsteden, waar de meeste vraag naar fietsen is.” Daarnaast zinspeelt Carlier op toekomstige openingen in Scandinavië, Italië, Australië “en misschien Azië”.
Ik wil me richten op wereldsteden, waar de meeste vraag is
Ontwikkeling
Verder wil Carlier extra investeren in zijn research & development-afdeling. VanMoof bracht vorig jaar een e-bike uit, die inmiddels goed is voor 70 procent van zijn omzet. Ook heeft het bedrijf zijn eigen app. Zo’n app moet je onderhouden en wil je de snel veranderende tijd bij kunnen benen, dan moet je blijven investeren in de ontwikkeling van nieuwe fietsmodellen. Carlier heeft momenteel zestien productontwikkelaars, maar dit moeten er twintig worden. Binnenkort kan hij de kamer waar we in zitten dus weer omtoveren tot sollicitatieruimte.
Dan neemt Sprout afscheid van Carlier. We zoeken onze eigen fiets maar weer eens op, die goed verscholen blijkt tussen de vele geparkeerde fietsen voor de tegenover VanMoof gelegen school.
Dat Nederland zo’n fietsland is, is niet zomaar. Carlier vertelt het vaak genoeg tijdens lezingen. In de jaren ’50 en ’60 van de afgelopen eeuw was de fiets aan het uitsterven in het straatbeeld. De Provo’s, het Witte Fietsenplan en de politieke besluitvorming zorgden er uiteindelijk voor dat het aantal fietsen weer in de lift ging. Het is nu aan mensen als Carlier om deze trend de grens over te brengen.
Lees ook: Taco Carlier (VanMoof): ‘Ik ben idealistisch ingesteld’
