Toen ik net begon te ondernemen, was ik een echte raging bull. Ik werkte zes dagen per week, twaalf uur per dag. Tot het moment dat ik bijna mijn beste vriend kwijt raakte, 10 kilo te zwaar was en het vele werken me steeds meer tegen ging staan. Zo leerde ik, the hard way, hoe belangrijk het is om balans te creëren in je leven en je bedrijf. In dit artikel deel ik een aantal inzichten en tips over hoe jij als ondernemer op een betere manier voor jezelf kunt zorgen. Zodat je gelukkiger bent en meer succes behaalt.
Zure vruchten
Samen met twee vrienden begon ik op mijn 25e mijn eerste echte bedrijf, MijnStudent. We hadden daarvoor al twee jaar samen in de tuin staan beunen als TuinStudenten, maar nu gingen we ‘voor het echie’. Met een flinke ploeg studenten verleenden we facilitaire diensten in heel Nederland en dat betekende dag en nacht werken. Soms letterlijk, als een verhuizing flink uitliep in de avonduren, of een schilderklus overnight afgemaakt moest worden.
Ik wist van geen ophouden en kende maar één standje: knallen! Ons bedrijf MijnStudent moest en zou keihard groeien. En al dat harde werken wierp ook zeker zijn vruchten af. We hadden veel succes: we hielpen meer dan tienduizend klanten en boden werk aan ruim duizend studenten. Zure vruchten waren er ook. Er was namelijk nauwelijks tijd voor vrienden, sport, goede voeding en ontspanning.
Sweat equity
Ik vond het in die tijd volstrekt logisch om zoveel mogelijk uren te werken. Growth hacking bestond toen nog niet, sweat equity wel. Waarde bouw je op door keihard te werken, kosten te besparen en veel uren te maken. Met bloed, zweet en tranen bouwden we ons bedrijf op. Een privéleven, ach, dat komt wel, dachten we.
Ik geloof nog steeds dat je in de eerste fase van je bedrijf hard moet werken. Als je ergens een passie voor hebt, is dat niet genoeg. Je moet soms ook lijden om ergens te komen. Voor ons ging dat ook zo: na twee jaar keihard beunen en op zaterdagen werken waren we succesvol, maar kwam langzaamaan ook de weerzin. We hadden iets opgebouwd, maar de prijs die we ervoor betaalden werd net iets te hoog. Dit was niet leuk meer en vooral ook niet duurzaam. Tijd om terug te gaan naar vijf dagen per week.
Een goede ondernemer is een luie ondernemer
Er is dus niks mis met hard werken. Je mag best je uren ruilen voor geld. Maar er is ook die andere kant. Ik zeg weleens: ‘Een goede ondernemer is een luie ondernemer’. Wat ik daarmee bedoel is:
- Denken en doen moeten elkaar afwisselen. Je handen vuil maken is prima, maar je moet ook de tijd nemen om na te denken.
- Nadenken doe je het beste zonder prikkels. Bijvoorbeeld door elke week naar de sauna of het strand te gaan, te mediteren, in je luie stoel of hangmat te chillen of een lekkere lange boswandeling te maken.
- Je hoeft niet alles wat voorbij komt vast of op te pakken. Lui ondernemen betekent zoveel mogelijk loslaten wat niet van jou is.
- Je hoeft je niet lullig te voelen als je personeel of leverancier nog aan het werk is terwijl jij al op het terras aan een koud drankje zit. Tenzij je altijd anderen jouw shit laat opruimen: dan moet je wel degelijk aan jezelf werken.
- Je mag klanten op jou af laten komen als jij iets doet wat echt heel waardevol is voor hen.
- De meeste waarde voeg je toe door in je Zone of Genius te werken, daar waar jij echt extreem goed in bent. Dat houd je nooit fulltime vol. Het is eerder 80/20: in 20 procent van je tijd kun je 80 procent van het resultaat bereiken.
- Als je werkgever bent, mag je werk geven in plaats van werk nemen. Als je werknemer had willen worden, was je wel voor een baas gaan werken.
- Je mag goed voor jezelf zorgen, en dat hoeft niet per se financieel te zijn, maar vooral je lijf, je hart en je hoofd.
Wat heeft lui ondernemen met zelfzorg te maken? Door zo min mogelijk op te pakken wat niet van jou is, houd je ruimte over om voor jezelf te zorgen. Zo belandt dit niet altijd onderaan het lijstje.
Zorg voor je lijf
Goed voor jezelf zorgen wordt nog weleens in één adem genoemd met veel geld verzamelen. Dat is niet wat ik ermee bedoel. Ik bedoel ook niet het liberale gedachtegoed dat als iedereen maar voor goed zichzelf zorgt, het allemaal wel goed komt met de wereld.
Mijn definitie van zelfzorg is verantwoordelijkheid nemen voor je eigen welzijn. Je hebt een lichaam en een ziel en daar moet je zuinig op zijn. Je lichaam is de meest hoogwaardige machine die je ooit zult mogen gebruiken. Die machine heeft onderhoud nodig.
Je brein en je ziel zijn een krachtig wapen en een kostbaar bezit. Dus moet je doen wat nodig is om jouw lichaam en geest in goede conditie te houden. Niet alleen om je goed te voelen over jezelf, maar vooral omdat het een verantwoordelijkheid is. Zelfzorg is dus een vorm van persoonlijk leiderschap.
Een gebrek aan zelfzorg
Mijn lieve, bezorgde moeder zei weleens: ‘Zorg je wel een beetje goed voor jezelf, jongen?’. Toen ik op mijn 17e uit eigen beweging op kamers ging, moest ik mijn eigen boontjes doppen. Dat ging prima, maar zeker niet perfect. Ik merkte dat ik nog weleens uitstelgedrag vertoonde als het om zelfzorg ging. En ik doe dat nog steeds. Een paar voorbeelden:
- Ik schuif het maken van een tandarts afspraak voor me uit, want ik ben zo druk en ach, zo belangrijk is het niet.
- Een massage of personal trainer gun ik mezelf niet altijd, want dat kost wel 50 euro per uur! Onzin, ik weet het, maar toch.
- Soms ga ik liever chillen met vrienden en een biertje drinken, dan sporten. Want het is zo gezellig. Oké, maar sporten is ook van belang (zeker als je ouder wordt).
- Soms drink ik koffie omdat ik moe ben. Terwijl ik beter thee kan drinken om daarna te gaan slapen.
- Soms ben ik te hard voor mezelf, want ik heb nog lang niet bereikt wat ik wil bereiken.
Als je dit gebrek aan zelfzorg maar lang genoeg volhoudt, krijg je vanzelf last van overgewicht, eenzaamheid, een depressie, langdurige stress, burn-out-klachten en een totaal gebrek aan levensgeluk. Om nog maar niet te spreken van de risico’s voor je bedrijf. Als ik als ondernemer niet krachtig en stabiel ben, staan mijn bedrijven ook op losse schroeven. Dan kan ik er niet optimaal zijn voor mijn klanten en medewerkers.
Zorg je wel een beetje voor jezelf?
Als je tekortkomt, heb je last van een gebrek. Het tegenovergestelde van gebrek is overvloed. Als je goed voor jezelf zorgt vloeit je beker over. Wat jij niet nodig hebt, kun je delen met anderen. Voor mij is geven een centrale waarde, die ook nog eens in mijn voordeel werkt. Hoe meer ik geef, hoe meer ik mag ontvangen.
Wat doe jij aan zelfzorg? Ik heb een aantal vragen voor je om je bewust te maken van waar je staat:
- Hoe lief ben jij voor jezelf, op een schaal van 1 tot 10?
- Hoeveel liefde geef je aan anderen, op een schaal van 1 tot 10?
- Hoe fit ben jij, op een schaal van 1 tot 10?
- Hoe gezond eet je, op een schaal van 1 tot 10?
- Hoe goed slaap je, op een schaal van 1 tot 10?
- Hoe goed zijn je relaties met jouw inner circle van familie en vrienden, op een schaal van 1 tot 10?
- Als je bovenstaande leest, welk onderdeel van jouw leven verdient op dit moment het meeste aandacht?
- Wie kan jou hierbij helpen?
- Wat is voor jou de eerste stap, die je nu direct kunt gaan doen?
- Waar wacht je nog op?
Zelfzorg tips voor ondernemers
Zelfzorg begint bij jou. Jij moet het heft in handen nemen en jezelf trainen om een meer gebalanceerde versie van jezelf te worden. Zelfzorg begint bij jouw basisbehoeften. Slapen, eten, drinken, een dak boven je hoofd. Een gezond lijf, zonder kuren. Goede relaties met de mensen om je heen. Zelfliefde. Het zijn dingen die je zelf mag, kunt en moet regelen. Ik heb een aantal tips die voor mij goed werken en waar jij wellicht ook iets aan kunt hebben:
- Accepteer. Het is oké om te zijn waar je nu bent. Niemand is perfect en zelfzorg is nooit af. Wees dus niet te hard voor jezelf.
- Slaap. Koop een goed matras en ga eerder naar bed. Doe die stomme smartphone na het avondeten uit en kruip met een boekje onder de wol. Lees bijvoorbeeld het boek Superslapen van Floris Wouterson.
- Eet. Voeding die jou sterker maakt is essentieel. Neem een voedingscoach of ga zelf bewust op zoek naar voeding die bij je past.
- Lees. Neem meer groeivoer over zelfzorg tot je, bijvoorbeeld door een boek te lezen over voeding (Oersterk, Richard de Leth), slapen (Superslapen van Floris Wouterson) of balans (Flow & de Kunst van het zakendoen van Jan Bommerez).
- Zwijg. Zoek de stilte op. Loop eens een bos in en luister geen podcast voor ondernemers, maar luister naar de stilte en je innerlijke stem.
- Omring je. Omring je met fijne ondernemers die jou verder helpen, bijvoorbeeld door bij een Groeiclub voor Ondernemers te gaan.
- Laat je coachen. Zoek een mentor of business coach die het beste met jou voor heeft, die je kan helpen om meer in balans te komen en die je helpt je bedrijf zo te bouwen dat jij meer overvloed krijgt. Op jóúw manier.
- Sport. Neem een personal trainer die jou afbeult in de sportschool, koop een wielrenfiets of ga bij een hardloopgroepje waar jij je thuis voelt.
- Vrienden. Bel je beste vrienden vaker op en vraag ze om jou vaker mee te nemen op leuke dingen. Ga vaker op reis.
- Delegeer. Ga meer van jouw taken delegeren, zodat jij tijd over houdt voor jezelf. Heb jezelf lief.
- Deel. Deel jouw overvloed met anderen. Word steeds meer een gever en je zult zien dat je dat terug krijgt.
Door betere zelfzorg krijg je meer plezier, geld, tijd, echt contact, energie, levenslust, een langer leven en nog veel meer. Door betere zelfzorg maak je de wereld beter en mooier. Niet alleen voor jezelf maar ook voor de mensen om je heen. Juist als ondernemer mag je heerlijk leven in vrijheid. Geniet ervan!
