Jan-Govert van Gilst was ambtenaar toen hij in 2010 tijdens een vakantie in Borneo ladingen plasticafval op het strand zag liggen. Ondertussen was op het eiland al 80 procent van het regenwoud gekapt ten faveure van palmolieplantages.
Van Gilst nam een paar weken na die ervaring ontslag om een bedrijf te beginnen voor duurzame grondstoffen die je lokaal kunt produceren. Hij begon met bamboe, met het idee om die als biomassa bij te stoken in kolencentrales. De ondernemer won er een prijs mee (50.000 euro), die hem ook toegang gaf tot bedrijven zoals Eneco en de haven van Rotterdam.
Maar het businessmodel bleek onhaalbaar in Nederland. Alleen al om de woekerende plant binnen de perken te houden waren bakken met geld nodig, terwijl het in Nederland lastig concurreren was met gas.
Gouden tip
Van Gilst vroeg de universiteit van Wageningen welke plant wél geschikt was, en kreeg olifantsgras als gouden tip. Hij besloot het eerder gewonnen prijzengeld te steken in de aanplant van de grassoort, die je makkelijk kunt kweken op braakliggende grond.
Inmiddels was het imago van bio-based grondstoffen voor het opwekken van energie behoorlijk gekanteld. Maar de duurzame ondernemer realiseerde zich dat je met olifantsgras veel slimmere dingen kunt doen dan het te verbranden. Startups zoals Dutch aWEARness maakten kleding met de grassoort, Schiphol ontdekte dat je zelfs ganzen op afstand kunt houden met het ‘supergras’ (wetenschappelijke naam: Miscanthus).
Vezels
Anderhalf jaar geleden besloot Van Gilst zijn bedrijf te hernoemen van NNRGY naar Vibers, een verwijzing naar de vezels die de kern zijn van het bedrijf. Inmiddels werkt Vibers samen met tientallen plastic- en papierbedrijven, die de vezels gebruiken om plastic of papier (deels) te vervangen. Voor beton kan Vibers een vervanging leveren van het hoofdbestanddeel cement, wereldwijd een van de grootste veroorzakers van CO2-uitstoot.
Deze week viert Vibers een voorlopig hoogtepunt met een investering van 1 miljoen euro, afkomstig van DOEN Participaties (de investeringstak van de Postcode Loterij) en VP Capital, de investeringsmaatschappij van de Nederlandse Telegraaf-familie Van Puijenbroek.
Met het geld wil Vibers meer salesmensen aannemen en ook de supermarkt veroveren, een branche waar de kwaliteitseisen hoog liggen. De grasvezels lenen zich goed voor alternatieve verpakkingen. Volgens Van Gilst kwamen een paar “wereldspelers” in de verpakkingen en beton op bezoek bij het bedrijf uit Honselersdijk, maar hij kan vanwege NDA’s nog geen namen noemen.
Bedreiging
Ondertussen merkt de ondernemer dat Vibers voor sommige spelers in de plastic- en bouwwereld voelt als een bedreiging. “Dingen lopen soms niet zo makkelijk”, zegt hij enigszins cryptisch. “En ons product is nog duurder. Maar dat soort dingen hoort erbij.”
Vibers plantte tot nu toe zelf olifantsgras, onder meer op een aantal braakliggende terreinen van projectontwikkelaar BPD (Bouwfonds Property Development). De daarvan afkomstige vezels worden verwerkt in printmateriaal en betonnen banken van BPD zelf. Nu wordt ook de samenwerking met boeren gezocht, voor zo’n 1000 hectare aan grondstof.
In Nederland is in totaal zo’n 30.000 hectare aan grond waar olifantsgras verbouwd zou kunnen worden, schat Van Gilst. De ondernemer reisde onlangs naar Mozambique, om te kijken of daar met behulp van lokaal verbouwd olifantsgras en 3D-betonprinters (eenvoudige) huizen gemaakt kunnen worden.
