Donkere wolken pakken zich samen boven de Nederlandse zonne-energiesector, volgens consultancybedrijf Roland Berger in 2010 nog goed voor een omzet van 700 a 800 miljoen euro. Na Solland Solar, Scheuten Solar en Helianthos, kwam ook Solar Total in problemen. Boosdoeners zijn het wispelturige subsidiebeleid in Nederland en de moordende concurrentie uit China, waar de prijs van zonnepanelen halveerde. Solar Total, installateur van zonnepanelen, zag zo de waarde van zijn voorraad halveren en werd door de Rabobank onder curatele gesteld.
Een aantal Nederlandse bedrijven gaat echter moedig voorwaarts, bijvoorbeeld machineleveranciers Levitech in Almere en Smit Ovens in Son, en installateurs van zonnepanelen Energieker in Amsterdam en Oskomera Solar Power Solutions in Deurne.
Tegen de trend in
“Iedereen met een beetje logisch verstand zag de crisis aankomen,” zegt Dennis Gieselaar (37), mede-oprichter van Oskomera. De hele industrie wist dat de productiecapaciteit veel harder groeide dan de vraag. “We wisten: hoe langer het uitstel, hoe groter de klap.” De klap kwam afgelopen zomer. In de periode juni tot oktober vorig jaar halveerde de prijs van zonnepanelen. Oskomera Solar Power Solutions verdubbelde in datzelfde jaar de omzet naar 110 miljoen euro en verwacht de omzet dit jaar minimaal op peil te houden. Gezien het halveren van de prijs betekent dit een verdubbeling van het volume.
De redding
Oskomera is oorspronkelijk een Nederlands gevel- en staalbouwbedrijf, dat bijvoorbeeld de uitwendige staalconstructie van het VNO-NCW kantoor boven de toegangsweg van Den Haag bouwde. Vanaf 1998 onderzocht het hoofd R&D de techniek van zonne-energie. Na een degelijke voorbereiding richtte Oskomera Groep in 2001 een zonne-energie BV op. In het businessplan stond dat het bedrijf systeembouwer (panelen, transformatoren en aansluiting op het net), groothandelaar en onderhoudsbedrijf van zonnepanelen wilde zijn, niets meer en niets minder. “We wilden technisch de beste installatiebouwer zijn en we wilden groothandel zijn om inkoopvolume en daarmee inkoopmacht en voeling met de markt te hebben.”
Alle andere kansen die zich voordeden, hoe lucratief ook, liet Oskomera aan zich voorbij gaan. Activiteiten als subsidies binnenharken, projecten ontwikkelen, financieren en daken huren, wat veel collega’s wel deden, liet Oskomera lopen. “Je wordt als ondernemer overstelpt met goede ideeën en kansen. Voor je het weet ben je overal mee bezig en mis je focus.” In de jaren 2006 tot 2010 was er bijvoorbeeld veel geld te verdienen met het ontwikkelen van gesubsidieerde projecten. Ook dit bonanza liet Gieselaar passeren. “Dat is op dit moment onze redding.”
Binnen zijn focus op installeren was Oskomera wel flexibel. Het bedrijf dacht in eerste instantie dat veldinstallaties (stukken grond in plaats van daken vol zonnepanelen) niet interessant zouden zijn. “We dachten dat die marginaal waren, omdat ze vrij eenvoudig leken,” zegt Gieselaar. Toen bleek dat lang niet iedereen een goede veldinstallatie kon neerzetten, richtte het bedrijf zich ook hier op. Er zijn inmiddels veldinstallaties in het Verenigd Koninkrijk gebouwd en momenteel worden de mogelijkheden in Oost-Europa en Zuid-Afrika onderzocht.
Goed voorbereid
Om voorbereid te zijn op de grote klap, hield Oskomera een zo laag mogelijke voorraad aan. “We hadden een heel conservatief inkoopbeleid,” zegt Gieselaar. Hij zat er bovenop en overlegde drie, vier keer per dag met de verkopers en de inkoper. “Je moet op dagniveau weten wat je voorraadpositie is en je moet continu midden in de business zitten.”
Oskomera heeft zich de afgelopen maanden voorbereid op een volgende grote verandering in de markt voor zonnepanelen. Veel particulieren gaan nu investeren in zonnepanelen op hun dak. Dankzij de extreme kostendaling heeft zonnestroom namelijk grid parity (netpariteit) bereikt, het moment waarop elektriciteit uit een zonnepaneel zonder subsidie goedkoper wordt dan elektriciteit uit het stopcontact. Het betekent dat bedrijven niet meer met een klein aantal grote projecten te maken krijgen, maar met grote aantallen kleine projecten. “We gaan opnieuw mee met de markt.” Gieselaar verwacht meer dan drieduizend kleine installaties op particuliere daken te kunnen bouwen in 2012 en past zijn organisatie daar op aan. “We hebben onze organisatie omgevormd van een projectorganisatie naar een procesorganisatie.”
Opnieuw houdt Gieselaar gedisciplineerd focus. “We gaan alleen panelen en installaties plaatsen, eventueel met partners, maar we gaan niet verkopen en financieren. Dat laten we aan andere bedrijven over.” Hij denkt gestaag door te kunnen groeien. “De groei zal niet zo onstuimig meer zijn, maar we verwachten wel een groei van tien tot dertig procent per jaar.”
Meer duurzaamheid? Bezoek de gratis sessie ‘Duurzaam ondernemen’ op 26 april, 22 mei of 25 juni 2012.
