Deze passages komen uit het boek ‘Verdwenen merken’, ook te bestellen bij Managementboek.nl
Air Holland
Air Holland was een Nederlandse charterluchtvaartmaatschappij die meerdere malen over de kop ging, maar via ingewikkelde, en achteraf ook dubieuze, constructies nog ruim twintig jaar in de lucht gehouden. Het bedrijf kenmerkte zich jarenlang door een warrige situatie rondom verschillende BV’s waar het uit bestond. Tijdens veiligheidsinspecties van het ministerie werden meermaals grote misstanden geconstateerd. Zo bleek onder meer dat er onvoldoende getrainde cockpitbemanningen ingezet werden op commerciële vluchten.
Nadat de Volkskrant groot kopte dat er via Air Holland drugsgeld was witgewassen, werden diverse topmannen in 2004 opgepakt. Na een nieuw faillissement dat jaar nam de Amsterdamse zakenman Erik de Vlieger enkele passiva en toestellen overgenomen, maar zonder succes. De Vlieger verkocht de inboedel in 2004 weer door aan ArkeFly, dat de merknaam Air Holland nog hetzelfde jaar uit de lucht haalde. In 2008 zijn de opgepakte ex-topmannen alsnog vrijgesproken vanwege gebrek aan bewijs.
Buckler
“Buckler, dat kent u toch wel? Dat is dat gereformeerde bier. Buckler-drinkers, daar heb ik een hekel aan. Van die lullen van een jaar of 40 die naast je in het café staan met hun autosleutels. Rot eens op jongen, ik sta hier een beetje bezopen te worden. Ga weg gek! Ga in de kerk zuipen, idioot. Zuip dan niet, idioot!”.
Met deze woorden draaide cabaretier Youp van het Hek in de oudejaarsconference van 1989 eigenhandig de nek om van het alcoholarme biermerk Buckler. Het merk kreeg daarbovenop nog harde klappen in de concurrentiestrijd met het opkomende Bavaria Malt. Laatstgenoemde was namelijk niet alleen goedkoper, maar volgens velen ook veel lekkerder. Buckler verloor, ondanks smaakverbeteringen en een intensieve promotiecampagne, uiteindelijk de strijd. In 1993 verdween het merk uit ons land. Heineken, eigenaar van Buckler, gebruikt de merknaam nog wel in landen als Frankrijk en Spanje.
Davilex
A2 Racer, Amsterdoom, Grachtenracer en Oranje Kampioen (met commentaar van Jack van Gelder!): Het zijn allemaal Nederlandse game-klassiekers uit de stal van Davilex. Een merk met een bepaalde cultstatus dat ook internationaal aan de weg heeft getimmerd. Zo verkocht het in Engeland ruim 600.000 exemplaren van London Racer en London Racer II.
Na een aantal (internationaal) geflopte titels, waaronder het op de TV-serie gebaseerde Knight Rider, werd in 2004 het voltallige ontwikkelteam op straat gezet. Davilex Games besloot geen spellen meer zelf te maken, maar zich te beperken tot het uitgeven ervan. Een succes bleef achterwege en in 2006 was het ‘game over’ voor één van de grootste spelontwikkelaars die ons land rijk is geweest.
Europshopper
Albert Heijn introduceerde Euro Shopper in 1995 als goedkope variant op haar duurdere A-merken. In 2013 bleek het bedrijf niet meer zo tevreden was over de kwaliteit en besloot ze tot de invoering van een geheel nieuwe productlijn: AH Basic. Albert Heijn kwam namelijk uit onderzoek naar voren als één van de sterkste foodretailmerken van de wereld en dus zou het volgens toenmalig marketing directeur Alfred Levi “een beetje gek zijn wanneer we onze eigen naam niet koppelen aan deze nieuwe lijn”. Het sentiment rondom de merknaam Euro Shopper bleek echter ongekend hoog. Luttele uren na de bekendmaking werden in allerijl nog fanclubs opgericht en op de website Ikbeneeneuroshopper.nl vonden trouwe shoppers steun. “Wij bukken niet voor Basic”, zo klonk het strijdlustig.
Flippo
Zelden was Nederland zo verzot op een stukje karton als tijdens de Flippo-rage die ons tussen 1995 en 1997 in de ban hield. De ronde schijfjes, die gratis bij zakken Smiths-chips zaten, ontketenden een ongekende gekte onder basisschoolleerlingen in ons land. Op de Flippo werden verschillende stripfiguren afgebeeld en iedere afbeelding had een eigen nummer. Daarnaast kwamen er speciale verzamelmappen op de markt en creëerden zowel de fabrikant als de kinderen zelf vele spellen met dit ronde stukje karton. Er ontstonden uitgebreide ruilbeurzen en zakken chips werden, zonder af te rekenen, al in de winkel geplunderd. Concurrenten probeerden in te haken op de hype, maar alleen de Top-Shots van Croky kwamen qua populariteit nog enigszins in de buurt.
Greenpoint
Greenpoint was een mobiel telefoonnetwerk van PTT Telecom dat in 1992 met een unieke dienst op de markt kwam. Het telecombedrijf had namelijk op verschillende plekken in ons land een zogeheten Greenpoint geplaatst en als je binnen een straal van 150 meter hiervandaan stond, kon je gebruik maken van je mobiele ‘Kermit Telefoon’. Onder druk van de advocaten van Kermit de Kikker moest het die naam al snel laten vallen, waarna de telefoons Greenhopper gingen heten.
Deze techniek moest het alternatief worden voor het toen nog razend dure autotelefoonnetwerk. Na enkele jaren had het merk ruim 60.000 klanten vergaard, maar ingehaald door de techniek is het merk nog voor de millenniumwisseling van de markt gehaald.
Hyves
Hyves was voor velen de eerste kennismaking met social media. De Nederlandse sociaalnetwerksite werd in 2004 opgezet door drie jonge ondernemers, met Raymond Spanjer als belangrijkste gezicht. Binnen enkele jaren groeit het uit tot een platform met tien miljoen Hyvers. Eind 2010 werd Hyves opgekocht door de Telegraaf Media Groep (TMG), maar dat bleek een van de grootste miskopen ooit. Jongeren stappen massaal over naar Facebook waarna Hyves in 2013 op het digitale kerkhof belandt.
Negerzoenen (Buys)
Nog voordat Zwarte Piet een issue was, viel Nederland al in twee kampen uiteen na het schrappen van de naam Negerzoen. De Negerzoen werd in 1920 in ons land geïntroduceerd en ze werden toentertijd nog met de hand gemaakt en gevuld. Het merk was een hit, maar raakte langzamerhand in de vergetelheid door de opkomst van nieuwe koekjes en lekkernijen.
Overtoom
“Tuut-tuut, dat is snel, dat lijkt Overtoom wel”. Het is een klassieker onder de slogans, waarmee het in 1946 opgerichte postorderbedrijf uitgroeide tot één van de bekendste merken in de branche. Sterker nog, het haalde zelfs nog een naamsbekendheid van 84% toen het in 2014 besloot om haar naam te veranderen. Moederorganisatie Manutan streefde namelijk naar één Europese identiteit en dus werd een nieuw reclameoffensief ontwikkeld. Met ras-cabaretier Jeroen van Koningsbruggen als gezicht werd ook Manutan in ons geheugen geramd. Het leverde het merk en de cabaretier zelfs een Loden Leeuw-nominatie op voor irritantste reclame van 2014. De oorspronkelijke naam verwees overigens naar de Amsterdamse straat waar het merk ooit begon.
TV-zender Talpa
John de Mol had, zoals altijd, grootse plannen bij de lancering van zijn eigen TV-zender. Tien zou het televisielandschap op gaan schudden en hiervoor had De Mol een arsenaal TV-sterren losgeweekt bij de concurrentie. Zus Linda, Ivo Niehe, Henny Huisman en zelfs VARA-coryfee Jack Spijkerman vielen voor de plannen (en het grote geld) van John de Mol. Ook bekende programma’s als Big Brother en Expeditie Robinson werden naar de eigen zender overgeheveld. Nog voordat Tien überhaupt in de lucht was, sprak de Mol al over een tweede zender. Zo ver zou het echter nooit komen.
De naam Tien werd nog voor de eerste uitzending van de buis gehaald. SBS claimde deze naam al in haar bezit te hebben en dus werd in allerijl gekozen voor Talpa, Latijn voor ‘Mol’. Twee jaar na de start in 2005 ging de zender alweer op zwart, onder meer doordat kijkers niet gecharmeerd waren van de Studio Sport-concurrent De Wedstrijden.
Tulip Computers
Bloemen verwelken en goedkoop is duurkoop, daar weet Tulip alles van. Het sprookje van de Oostenrijkse skileraar en computerprogrammeur Franz Hetzenauer en zijn Nederlandse overbuurman Rob Romein eindigt dan ook treurig. Vol ambitie bouwden beide heren in 1983 nog hun eerste computer. Met aantrekkelijk geprijsde klonen van grootmachten als IBM en Apple boden ze een welkom alternatief voor de zuinige Nederlander. Het bedrijf groeide als kool, zowel in Nederland als in de rest van Europa. Het legde gigantische voorraden aan en het merk leek klaar voor wereldheerschappij. Concurrenten als Packard Bell en Dell haalden het bedrijf echter links en rechts in. Miljoenen guldens aan staatssteun mogen niet baten; het merk houdt uiteindelijk in 2008 op te bestaan.
World Online
Het is één van de meest iconische foto’s uit de internethype rondom de millenniumwisseling, Nina Brink die triomfantelijk en met beide duimen omhoog de beursgang vierde. Nog steeds voer voor iedere mediaopleiding: Wat herbergt de blik van deze vrouw? Zien we iemand die weet wat de afloop wordt of is dit een blik van naïviteit en zien we iemand die zich blind staart op onmogelijk succes?
Bij de beursgang in 2000 is het aandeel twintig keer overtekend, maar toch sluit het bedrijf na haar openingsdag op een winst van maar twintig cent. In de dagen daarna blijkt dat Nina Brink haar aandelen al maanden van te voren heeft verkocht voor slechts een zevende van de totale waarde. Het bedrijf wordt uiteindelijk hetzelfde jaar voor twintig euro per aandeel overgenomen door de Italiaanse internetprovider Tiscali.
Het boek ‘Verdwenen merken‘ verscheen deze week bij uitgeverij Tens Media, en is ook te koop bij Managementboek.nl
