Igor Kluin was in 2006 oprichter van Qurrent, een leverancier van duurzame energie die hij in 2011 verkocht aan Stichting Doen. Na een avontuur met een nieuw soort bank (Monyq, zie kader onderaan dit artikel) stort hij zich nu, als zeiler in hart en nieren, met zijn botenmerk Vaan op een nieuwe catamaran.
Het nog te fabriceren vaartuig krijgt 6 slaapplekken, een keuken en een badkamer. Kluin: “Het wordt een hotelkamer op het water, die ook goed zeilt.” De impact-ondernemer doet zijn groene reputatie eer aan met een boot die voor minimaal 60 procent bestaat uit gerecyclede raamkozijnen en nummerborden.
Hoe kwam je op dit idee?
“Ik denk dat veel bootbedrijven beginnen als liefhebberij. Zo was het in dit geval ook, ik zit al mijn hele leven op het water.”
“Catamarans zijn handige, stabiele vaartuigen. Maar als je een zeilhart hebt, zijn het een beetje gekke dingen. Zeker de grotere exemplaren voelen niet als een echte zeilboot, het voelt een beetje truttig. Vooral door de positie van de stuurman – je zit heel hoog – lijkt het een beetje alsof je op een tractor zit. Met een enkele romp zit je achterop en heb je meer contact met het water, je zit dichterbij de ‘spetters’.”
Wat is de doelgroep, en wat gaat dit kosten?
“Er zijn al wel luxe catamarans, maar die kosten vaak ver boven de miljoen euro, echt voor de happy few. Gemiddeld kosten dit soort vaartuigen rond de vier ton. Daar zal deze ook ongeveer op uitkomen. Zeiljachten zijn sowieo luxeproducten. Maar er zat nog niks tussen ‘Skoda’s’ en ‘Lamborghini’s’.”
Hoe groot schat je de doelgroep?
“Er worden per jaar nu wereldwijd ongeveer 1000 van dit soort catamarans verkocht. Maar er is een groter aantal mensen die dit kan permitteren, we mikken ook op mensen die nu varen met een monohull (een schip met één romp, red). Die vinden dit ook tof, want het is comfortabel.”
Wat is de grootste uitdaging bij het maken van deze boot?
“Hij is grotendeels gemaakt van circulair materiaal, dat is niet gebruikelijk in de jachtbouw, die niet bekend staat om zijn progressieve manier van werken.”
“De boot weegt 6000 kilo. 60 procent van het aluminium van de romp bestaat uit gerecycled aluminium, afkomstig uit raamkozijnen, nummerborden en verkeersborden. We zochten een bepaald soort aluminium, die ook op het water goed werkt. Die bestond nog niet in een gerecyclede variant. Daarvoor werken we samen met de Noorse aluminiumfabriek Hydro. Dit is tegelijk een kans, want deze aanpak is goed voor je herkenning.”
Wat maakt deze boot nog meer groen?
We proberen echt op elk onderdeel circulair te zijn
“Het dek is in de gangbare bootindustrie vaak ofwel gemaakt van pvc, danwel van teakhout – in beide gevallen niet echt milieuvriendelijk. Wij gebruiken FSC-goedgekeurd kurk, wat ook nog eens lekker voelt aan je voeten. Voor de stoelen gebruiken we een vervangend soort ‘leer’, van oude ananasbladeren. We proberen echt op elk onderdeel circulair te zijn.”
“De aandrijving is elektrisch, op het dek liggen zonnepanelen. De boot is dus volledig brandstofloos.”
Hoe maak je duurzaamheid sexy?
“Door een product te laten ‘winnen’ op andere onderdelen. Hij moet dus supergoed zeilen, en lekker luxe zijn. Vervolgens komt daarbij dat dit de duurzame variant is.”
“De beste duurzame producten moeten duurzaamheid als usp in kunnen zetten. Het mooiste is een mooi product, met als doorslaggevende factor dat het duurzaam is. Dat moet je hebben. Tesla maakt een supertoffe auto, en hij is óók nog elektrisch. Als die twee werelden bij elkaar komen, dan pas komt de echte impact.”
Welke ervaring neem je mee van je vorige bedrijven?
“Ik neem alles mee, ook de fouten (lacht). Ik doe het nu samen met een partner, in het normale leven ook mijn partner, die zich richt op het interieur en styling. Dat samenwerken is voor mij gek genoeg nieuw, maar heel prettig. Dit is ook echt een labour of love. Iedereen die met boten bezig is, zit er niet koud zakelijk in, maar met passie. Als je dat ook kan delen is het helemaal mooi.”
“Ik ben nog bij een aantal bedrijven betrokken als externe adviseur, waaronder Energy Floors (energie-opwekkende dansvloeren, red.). Maar Vaan begint nu echt veel tijd op te slokken.”
Hoe financier je dit?
“Nu nog met eigen geld. Maar straks is er bijvoorbeeld een assemblagehal nodig, dat zijn kapitaalintensieve dingen.”
We zetten het als een Ikea-pakket in elkaar
“We werken volgens het principe van lean manufacturing, met een smart factory waarin we alleen maar assembleren. Er komt straks een gelaste romp binnen, en op maat ge-CNC’de panelen zoals in de auto-industrie. Die onderdelen komen just in time binnen, en wij zetten het als een Ikea-pakket in elkaar.”
Wanneer landt de eerste boot in het water?
“We geven aan het einde van dit kwartaal de opdracht voor het eerste demonstratiemodel, die waarschijnlijk in het najaar wordt opgeleverd. Volgend jaar verschijnt het eerste productie-exemplaar.”
Vaan begon deze week met pre-orders, waarmee de komende maanden de eerste Vaans moeten worden (voor)verkocht. Kluin: “De catamaranmarkt is heel erg overspannen. Er zijn leveranciers met meer dan 160 boten in backorder.”
“Uiteindelijk zou het mooi zijn als we we er enkele tientallen per jaar kunnen maken. Dat zou fantastich zijn.”
Kader: waarom stopte Kluin eigenlijk met Monyq?
Kluin: “Monyq probeerde iets ambitieus: een soort bank neerzetten, zonder binnen de banker-compliance te werken, dus zonder bankvergunning maar dmv een slimme betaalpas. Het doel was mensen meer vrijheid en inzicht te geven in hun financiën, zonder een pervers verdienmodel. Daarom moesten we buiten dat model blijven.
Het was niet eenvoudig om de kaart-partijen en betalingsafhandeling voor elkaar te krijgen, omdat hun grote klanten allemaal de banken waren, die wij juist wilden ‘aanvallen’. Bij diverse partijen werden we gewoon geweerd. Uiteindelijk vonden we een route, via een kleine nederlandse partij op het gebied van betaalkaarten, via een Engelse wholesale bank met een EU-vergunning.
Toen de Brexit opdoemde werd die route plotseling zeer onzeker, en inmiddels onmogelijk. Onze Nederlandse partner in deze is om die reden uiteindelijk ook omgevallen. Daarmee werd het voor ons zeer moeilijk om, from scratch, een nieuwe infrastructuur op te bouwen. We hebben destijds daarom besloten dat het momentum teveel voorbij zou raken. We hebben Monyq vervolgens gestaakt.”
