Refugees Forward is een incubator voor ondernemers die als vluchteling naar Nederland kwamen. De incubator (een stichting) werkt daarvoor samen met het Amsterdam Center for Entrepreneurship (ACE), Team Acadamy (een bacheloropleiding voor ondernemers) en Erasmus Centre for Entrepreneurship in Rotterdam. 
Diederick van der Wijk startte de incubator vorig jaar samen met David Hwan. De twee besloten al tijdens hun studie om zich te storten op sociaal ondernemen. “Wat zijn de meest pressing issues in Nederland, vroegen we ons af. En hoe kunnen we daar met onze eigen competenties op inspelen, met iets wat past bij onze persoonlijke interesse ondernemen?” De twee besloten ondernemers met een vluchtelingenachtergrond samen te brengen met ervaren entrepreneurs en studenten.
Groeigeld
Afgelopen april startte de eerste lichting van vijftien ondernemers hun groeitraject van vier maanden. Dat leidde tot de start van tien bedrijven, waarvan drie ondernemers bij elkaar 250.000 euro groeigeld meekrijgen van hun coaches en investeerders die zijn verbonden aan Refugees Forward, vertelt Van der Wijk (die liever nog niet wil delen om welke ondernemers het gaat): “Een misconceptie bij mensen die ik vertel wat we doen, is dat ze vaak denken dat het gaat over kleinschalig ondernemerschap. Maar als je ziet wat mensen brengen en hoeveel competenties en ambitie ze hebben, is dat in veel gevallen in lijn met hoe Nederlandse ondernemers werken. Het is gaaf dat we nu echt kunnen laten zien dat deze ondernemers dingen in beweging kunnen brengen.”
“Gedurende het programma zie je ook dat mensen als persoon veel stappen zetten en steeds meer geloven dat ze daadwerkelijk iets van de grond kunnen krijgen. Sommigen van hen hebben meerdere jaren in een positie gezeten waarbij ze hun achtergrond niet tot uiting konden brengen, terwijl ze in hun land van herkomst heel succesvol waren – zoals een deelnemer die in Syrië een fabriek runde met tweehonderd mensen. Het zijn ook mensen die grote projecten hebben gerund en gemanaged, maar die hier moeite hebben om aan de bak te komen. Wij denken dat die mensen door te gaan ondernemen iets kunnen toevoegen en tot hun recht kunnen komen.”
Werken met nieuwkomers maakt Nederland ook innovatiever, vermoedt Van der Wijk. “Deze mensen hebben een frisse blik op hoe je het beste een bedrijf kunt runnen, ze zien andere kansen. Veel Nederlanders zien migratie als een probleem, maar zij zien sneller welke oplossing dit juist kan bieden voor de arbeidsmarkt, zoals een ondernemer die bezig is om vrachtwagenchauffeurs op te leiden en aan te bieden in de logistiek. Dat type oplossing is niet per se uniek, maar het past bij een groep mensen die de sores van nieuwkomers begrijpt.”
Coaches
De aan Refugees Forward verbonden coaches zijn onder anderen investeerder Floris van Alkemade (HenQ) en Ally van der Boon (FuelUp), Tom Krikke (ruimte-startup Hiber) en Niels van Deuren (HousingAnywhere). Ook medewerkers van Uber, Philips en Impraise delen hun kennis.
Refugees Forward breidt volgend jaar uit naar Rotterdam, waar net als in Amsterdam twee programma’s zullen starten; een in het voorjaar en een in het najaar. Voor de in totaal zestig aspirant-ondernemers met een vluchtelingenachtergond zoekt de stichting ondernemers die ook een steentje willen bijdragen. In totaal mikt Refugees Forward voor volgend jaar op dertig coaches, verdeeld over Amsterdam en Rotterdam.
Lees ook (2015): Deze ondernemers doen iets voor vluchtelingen
Welke uitdagingen je als coach zoal tegenkomt? Van der Wijk: “Zeker de iets oudere ondernemers vinden dat hier anders business gedaan wordt, iets bureaucratischer. Veel dingen zijn hier heel gestructureerd en georganiseerd, waardoor je niet zomaar met potentiële klanten of leveranciers aan de telefoon hangt, maar er iets meer processen nodig zijn om dingen gedaan te krijgen. In de landen in het Midden-Oosten worden dingen vaker op informele of netwerkbasis besloten. Nieuwkomers met een tijdelijke verblijfsstatus lopen ook tegen praktische uitdagingen aan, zoals het openen van een bankrekening of bemachtigen van een lening.”
Businessmodel
Refugees Forward leeft vooralsnog van vrijgevige fondsen zoals het Oranjefonds, Stichting Dioraphte en Instituut Gak. Uiteindelijk moet de stichting op eigen benen kunnen staan, dankzij een commissie over de omzet die uitgevlogen ondernemers genereren. In tegenstelling tot bijvoorbeeld Startupbootcamp en Rockstart werkt Refugees Forward niet met aandelen, aangezien niet alle bedrijven bv’s zijn. Een andere inkomstenbron is het samenwerken met gemeenten, die profiteren van het feit dat vrijwel alle deelnemers vanuit een uitkering het ondernemerschap instromen.
Eind volgende maand organiseert Refugees Forward in Rotterdam een weekend voor ondernemende nieuwkomers, wat voor aspirant-coaches ook de gelegenheid geeft om te kijken hoe het er überhaupt aan toegaat. Voor volgend jaar is het streven dat minimaal de helft van de zestig deelnemers een bedrijf start.
Van nieuwkomers kun je op het gebied van ondernemerschap een hoop leren, pitcht Van der Wijk potentiële vrijwilligers. “Onze community is een extreem divers gezelschap, die groep van 60 mensen bestaat uit 30 verschillende nationaliteiten. En het is heel tof om te zien hoe jij iets kan toevoegen aan een ondernemer die niet uit een rooskleurige situatie komt, maar er alles aan doet om het te maken.”
