De coronacrisis drijft de werkloosheid de komende tijd flink op, verwacht het CPB. Een deel daarvan zou gecompenseerd kunnen worden wanneer bedrijven ondernemende werknemers helpen, denkt de Dutch Startup Association.
De branchevereniging voor Nederlandse startups lanceerde vrijdag het project Startout, (een combinatie van ‘startup’ en ‘spinout’) inclusief een oproep aan bedrijven om zich aan te melden. DSA denkt dat het project 500 nieuwe startups kan opleveren. Deelnemende bedrijven worden aangemoedigd om in de nieuwe startups te participeren, door bespaarde transitievergoedingen in te zetten als investeringskapitaal.
‘Je kunt mensen beter motiveren vanuit een bestaande werksituatie, dan wanneer ze al werkloos op de bank zitten’, zegt DSA-voorzitter Lucien Burm. ‘We willen de gedachte die bij sommige mensen misschien al leeft, een extra zetje te geven en misschien nog meer mensen te verleiden om een bedrijf te starten.’
Impuls
Zo komen in theorie minder mensen bij het UWV terecht, maar het project moet vooral een impuls zijn voor nieuwe bedrijvigheid. Burm: ‘We dreigen veel startups kwijt te raken, dus er is nieuwe aanwas nodig.’
Er is nieuwe aanwas nodig
Bestaande coronahulp voor startups, zoals de COL-lening, helpt volgens DSA vooral bedrijven die al een tijdje aan de weg timmeren. ‘Die regelingen gaan vaak over “scaleups” en “kansrijke bedrijven”. Je proeft eruit dat het vooral is voor bedrijven die al wat verder zijn. Het risico is dat we over een paar jaar niet voldoende scaleups meer hebben, de bedrijven waar nu in investeren. Het hele ecosysteem moet geholpen worden, maar op dit moment wordt er iets te veel gefocust op de succesnummers.’
Constructief
Voor grote bedrijven is investeren in ondernemende werknemers ‘een constructieve noot in moeilijke tijden’, zegt Burm. ‘Het is een signaal dat je blijft innoveren. Kijk dus eerst of er mensen zijn die iets willen beginnen, en kijk dan pas naar wie er boventallig wordt. Hoe meer mensen je ondersteunt, des te minder mensen je hoeft te ontslaan.’
Het is een geen nieuw idee, haast hij zich te zeggen, met een verwijzing naar de bedrijven die ontstonden rondom concerns zoals Nokia en Philips. ‘We willen eigenlijk het bestaande fenomeen corporate venturing actiever maken. Wel nieuw is dat we dit op grotere schaal willen opzetten.’
Maakt dit project genoeg verschil wanneer de coronacrisis daadwerkelijk ontaardt in massale werkloosheid?
Burm: ‘Als die al op handen is, dan zal dit inderdaad een ontslaggolf niet voorkomen. We kunnen er wel voor zorgen dat we geen kinderen met het badwater weggooien. Een deel van die nieuwe bedrijven zullen serieus groeien en banen creëren. Dat is wat we nodig hebben. De toekomstige banengroei zal voor een groot deel uit de startup-wereld moeten komen.’
We kunnen er wel voor zorgen dat we geen kinderen met het badwater weggooien
Jullie stellen dat vooral startups die tijdens een crisis ontstaan belangrijk kunnen zijn voor Nederland. Wat bedoel je daar precies mee?
‘Er ontstaan nieuwe kansen, omdat er gaten vallen gaten in de markt. Bepaalde sectoren worden geraakt en er is een verschuiving naar veel meer “digitaal”. Juist in crisistijd is er een hoge activiteit van nieuwe ondernemingen. Simpelweg omdat mensen op de bank zijn komen te zitten en bedenken wat ze nu met hun leven moeten doen. Mensen die ondernemend van aard zijn, wagen dan de sprong.’
Als dit project nodig is om van een ‘ondernemende werknemer’ een ondernemer te maken, hoe ‘ondernemend’ is diegene dan?
‘Dat is een begrijpelijke reflex. Maar uit onderzoek blijkt dat de meest succesvolle ondernemers niet begin 20 maar rond de 45 jaar oud zijn. Het is dus gebruikelijk dat mensen al wat anders hebben gedaan voordat ze gaan ondernemen.’
‘Het is een ouderwetse gedachte dat ondernemerschap aangeboren is, uit de cijfers blijkt dat dat helemaal niet zo is. Mensen dachten altijd dat entrepreneurship iets is wat je “gewoon hebt”. Maar je kunt ook dingen leren. Natuurlijk, je moet een autonoom en initiatiefrijk iemand zijn, maar is niet zo dat je altijd al ondernemer hebt moeten zijn.’
Hoe kunnen bedrijven bepalen wie in aanmerking komt?
‘Met enquêtes, assessments en oproepen, dat kan per bedrijf verschillen. We vragen bedrijven om contact met ons op te nemen, zodat wij met hen kunnen kijken of we ze daarin kunnen ondersteunen.’
‘De uitvoering is vergelijkbaar met ReStartup, een ondersteuningsprogramma waarbij startups met vragen werden gekoppeld aan partners uit ons netwerk. We roepen alle organisaties, ook belangenbehartigers zoals Techleap en ONL, op om dit samen vorm te geven.’
De besparingen op transitievergoedingen inzetten voor investeringen in werknemers, dat is nog niet eerder gedaan in Nederland. Hoe haalbaar is dat?
‘We koppelen eigenlijk twee fenomenen aan elkaar. Aan de ene kant zullen bedrijven bezig zijn met ontslagrondes en transitievergoedingen. Aan de innovatiekant kunnen er meer investeringen gedaan worden. Het is eigenlijk een verschuiving van het budget.’
Het is eigenlijk een verschuiving van het budget
‘In corporate venturing wordt al flink geïnvesteerd, maar bij Startout gaat het om early stage-bedrijven. Sommige bedrijven hebben al een incubator-omgeving, maar je kunt het ook apart zetten. Daar kan elk bedrijf zijn eigen smaak in zoeken. Het is vooral ondernemerschap, een kwestie van aan de slag gaan.’
DSA roept de overheid ook op om te besparen op uitkeringen zoals een regeling van het UWV waarbij werkzoekenden de kans krijgen om een half jaar te ondernemen met behoud van steun. Waarom?
‘Aan de ene kant wil je niet dat mensen op de bank terecht komen en van daaruit moeten starten. Dan veer je diep in en moet je van vanuit een lastige positie beginnen. We hebben liever dat mensen vanuit een bestaande werksituatie komen. Dat heeft ook psychologisch vele voordelen.’
‘Bij bestaande regelingen zoals die van het UWV zien we dat mensen vaak gaan freelancen en ‘gigs’ doen. We willen dat mensen een idee oppakken en een echte startup neerzetten. Als je dat vanuit een bedrijf doet dan ontstaan er bedrijven die echt kunnen groeien, en waar we allemaal wat aan hebben.’
‘Daarnaast roepen we al een tijdje dat de overheid meer moet kijken naar co-investeringen in startups. Startout wordt wat ons betreft een van die regelingen. Hoe mooi zou het zijn als een bedrijf geld investeert en de overheid dit matcht. Dan is de startup beter gefinancierd en heeft die meer kansen.’
Foto: Start Digital | Unsplash
