Voormalig ceo (2001-2011) van Booking Kees Koolen was een boerenzoon uit Bergeijk die “bij toeval” in de internetwereld belandde. Ook bij toeval, zegt Koolen op het podium van TNW Conference, was zijn ontmoeting met Uber-oprichter Travis Kalanick, toen die nog maar negen medewerkers had.
Koolen hielp Uber vervolgens bij zijn internationale uitbreiding, en het vestigen van zijn Europese hoofdkwartier in Amsterdam. “Ik spendeerde veel tijd met Travis en Ryan (Graves, de eerste Uber-medewerker en ceo, red.) om te werken aan hun internationale groei. Hoe je de stap naar Azië voorbereidt, bijvoorbeeld.”
Het bouwen van een bedrijf dat mikt op Big Bets, Big Wins (de titel van Koolens talk) is het maken van een langetermijnvisie, hamert Koolen erin. Dat doet hij nu met Koolen Industries, waarmee hij zich stort op de transitie naar schone energie en waarmee hij investeert in zo’n beetje elke technologie tussen het opvangen van bijvoorbeeld zonne-energie tot het afleveren van stroom. Vorige maand stak Koolen bijvoorbeeld geld in Floading Energy Infra, ontwikkelaar van laadoplossingen voor auto’s, bussen en vrachtwagens.
Koolens opmars in de energiewereld begon 9 jaar geleden, toen hij – jawel, ook “toevallig” – 10.000 euro investeerde in een batterijbedrijf. “Ik begreep er niets van, maar dacht: dit kan weleens groot worden. Het was een beetje zoals bij Uber. Daarna begon ik beter te begrijpen wat je met batterijen kan doen.”
Transitie
Onze wereld zit in een enorme transitie, realiseerde Koolen zich, van fossiele brandstof naar zonnepanelen en wind. “We krijgen een totaal nieuwe manier van energievoorziening.”
Alleen al voor de overstap van AC, het type stroom dat uit traditionele opwekking komt, naar DC is een wereldwijde investering van 50 biljoen dollar nodig, rekent de ondernemer voor. Ondertussen verdubbelt de behoefte aan elektriciteit tussen nu en 2050. Staar je niet blind op elektrische auto’s, stelt Koolen: de achttien grootste schepen vervuilen meer dan alle auto’s op de weg.
Die overgang is kortom gigantisch, en tegelijkertijd een markt waarin je als succesvolle ondernemer eindeloos kan groeien. “De meeste rapporten zeggen dat we pas in 2080 succesvol zullen zijn met de transitie naar schone energie. Er moet dus echt iets veranderen.”
Luister niet naar wat mensen zeggen, maar naar wat ze doen
Toekomst
Wat Koolen naar eigen zeggen leerde bij Uber en Booking: mensen zelf veranderen hun gedrag amper. “Bij Booking zeiden we: luister niet naar wat mensen zeggen, maar naar wat ze doen. Je gebruikt je telefoon en laptop en neemt de trein en het vliegtuig, dat verandert niet. Oftewel, je weet hoe de toekomst eruit ziet.”
Kees Koolen op het podium van The Next Web Conference 2019
“Ik wil grote dingen bouwen, en energie is een gigantische markt. Als je 1 procent marktaandeel kan pakken, heb je een omzet van 100 miljard dollar.” Wil je in zo’n grote markt ook winnen, dan moet je heldere keuzes maken, zegt Koolen. “Bij Booking deden we alleen online hotelreserveringen. Geen auto’s of andere zaken dus, het was heel helder. Het was een grote markt waarin je bijna eindeloos kon groeien.”
De grote plannen van Koolen lopen niet altijd zoals gepland. Batterijenbedrijf Lithium Werks moest een fabriek en campus ter waarde van 1,6 miljard euro worden met duizenden medewerkers, maar er onstond bonje tussen de aandeelhouders. Koolen trok zijn eigen bedrijf, accumaker Super B, uit Lithium Werks en ging daarmee zelf verder. Koolen ontvouwde vorige maand plannen om met een aantal andere partijen (‘Het Groene Consortium’) energiebedrijf Eneco te kopen, maar dreigt buiten de boot te vallen.
Les 1: Bepaal je Poolster
Koolens belangrijkste les is dat je als ondernemer je ‘Poolster’ (North Star) vaststelt: waar richt je je blik op, en hoe kom je daar?
Koolen stelt dat continu scherp in spreadsheets. “Als je niet weet wat je wil bereiken, krijg je niets gedaan. Bij Booking stonden we hier elke woensdag bij stil, 52 keer per jaar dus. Het maakt niet uit hoe druk je bent, je moet kijken of je op de goede weg zit. Dat doen veel mensen verkeerd.”
Les 2: Je mensen zijn alles
Een idee is waardeloos zonder de goede mensen die keihard werken aan een goede executie, is de tweede belangrijke regel van Koolen. Uit het plan dat je hebt bepaald in je ‘Poolster’ blijkt als het goed is wat voor mensen je nodig hebt, of het nu gaat om sales, hr, marketing of legal.
Koolen: “Bij Uber zei ik tegen Travis: ‘Je hebt over 2 jaar vierduizend mensen nodig. Travis zei: ‘Dat is onmogelijk’, maar ik zei dat het móest. De grootste uitdaging was dat we heel snel moesten gaan, en we gingen niet eens snel genoeg. Als je daarbij verkeerde mensen aanneemt, loop je vast en bereik je je doel niet.”
Het aannemen van de juiste mensen is wat Koolen ook, soms al jaren van te voren, in zijn visie-spreadsheet vastlegt. “Als je over 3 jaar naar Singapore wil, moet je nu iemand aannemen die daar geschikt voor is. Vraag je af: hoe ziet je bedrijf eruit over 5, 10 of 25 jaar?”
Misschien wel het meest onderscheidende op het gebied van het team, zegt Koolen, is dat het bestaat uit mensen die bereid zijn om knetterhard te werken. “Ik ken veel mensen die een dag, een week of een maand hard kunnen werken. Bij Booking werkte ik jarenlang 6 dagen per week, 12 uur per dag. Niet veel mensen zijn bereid om zo lang hard te werken.”
Verwar hard werken niet met te snel en gehaast werken, zegt Koolen tot slot. “Blijf de tijd nemen om naar je spreadsheet te kijken.”
Foto’s: Janus van den Eijnden/TNW
