Bij spacetech denkt men echter al snel aan ‘New Space’ – een nieuwe generatie private hightech-ruimtevaartbedrijven, die technologie voor in de ruimte maken. Denk aan de raketten en internetsatellieten van SpaceX of de satellieten en zonnepanelen van Airbus. Grote namen die zorgen voor grote innovaties. Maar het is ook een enorme kostenpost.
De gemiddelde MKB’er zal niet gauw opboksen tegen miljoeneninjecties, laat staan tegen een ondernemer van het kaliber Musk. Er zijn natuurlijk uitzonderingen, zoals het Nederlandse Hiber, dat telecomsatellieten de ruimte inschiet voor IoT-connectiviteit.
Waar ruimtevaart voor de ‘gemiddelde ondernemer’ echter wél interessant wordt, is het toepassen van technologie of kennis uit de ruimte op aarde.
Kennis, koeling en communicatie
Denk aan componenten uit satellieten die gebruikt worden voor koeling of batterijen. Of aan toepassingen uit de ruimte-infrastructuur zoals aardobservatie-satellieten, satellietnavigatie en telecommunicatie via satellieten. Of aan kennis (zoals patenten), die wordt omgezet tot een bedrijf.
“De kennisoverdracht in bijvoorbeeld business incubators ziet de European Space Agency (ESA) ook als een geslaagde vorm van waardecreatie”, zegt Niels Eldering, Head of Space Solutions bij ESA.
Langzaamaan krijgen niche startupprogramma’s gericht op ruimtevaart ook meer voeten aan de grond. Zo kent ESA een Europees netwerk van meer dan twintig business incubators (ESA BICs), richtte venture capital-fonds Seraphim Capital onlangs in Londen een space accelerator op en bood pre-seed accelerator Founder Institute uit Silicon Valley space-fellowships aan aan beginnende ondernemers.
Toegankelijkheid
Betekenen al die initiatieven dat ruimtevaart als sector daadwerkelijk toegankelijker is geworden voor ondernemers? Ja, denkt Bert Meijvogel, senior advisor Technology Transfer & Telecom van de Netherlands Space Office (NSO – de Nederlandse ruimtevaartorganisatie): “Bedrijven hoeven niet meer noodzakelijk bij ons of een agentschap aan te kloppen om aan de slag te gaan met spacetech.”
Dat was vroeger wel anders, pakweg 10 tot 15 jaar geleden. Toen was de afhankelijkheid van publieke financiering groter. Meijvogel: “Nu zijn er dus meer private initiatieven waardoor er andere en meer samenwerkingen dan voorheen tot stand komen.”
Dat de drempel lager is, beaamt Eldering ook. “Dat komt ook door de bredere focus van bijvoorbeeld ESA. Naast de exploratie van de ruimte, wat NASA dus veel doet, kijken wij ook veel meer naar de praktische toepassingen van spacetech op aarde.”
Luchtbruggen bouwen
Door al deze initiatieven kunnen startups meer luchtbruggen bouwen tussen verschillende sectoren. Dat gebeurt op een aantal manieren. Tegenwoordig is het gebruiken van Earth Observation data booming, zien zowel Eldering als Meijvogel. Het Europese netwerk van aardobservatie-satellieten Copernicus bijvoorbeeld stelt zijn data beschikbaar voor ieder die er interesse in heeft.
Daarnaast heeft het Nederlandse initiatief Tropomi data uit satellieten over de samenstelling van de atmosfeer in overvloed en liggen kant-en-klare technologische patenten van ESA klaar om gebruikt te worden door ondernemers.
Kansen voor startups
Aardobservatie is vooral interessant voor bedrijven met een B2B-model. Denk bij B2B aan de landbouwsector die je met data van grondkwaliteit kan bedienen, of de transportsector door middel van satellietnavigatie (track & trace of het berekenen van de optimale routes ter land, ter zee en in de lucht).
Ook is een business to government-model (B2G) waardevol. Daarbij moet je denken aan vegetatiekaarten die je levert aan de overheid (voor brandbestrijding) of waterkwaliteitsmetingen (voor bijvoorbeeld dijkbewaking). Om nog maar niet te spreken over disaster management (na overstromingen of landverschuivingen). Al krijgt B2B in space steeds meer de overhand, stelt Eldering. De tijden dat alleen de overheid zulke data nodig heeft, is voorbij.
Bouwprojecten
Bovenstaande voorbeelden liggen voor de hand, maar uiteraard zijn er startups die flink out-of-the-box denken: het Nederlands-Luxemburgse SkyfloX bijvoorbeeld heeft een ESA-patent gebruikt om aardobservatie vanuit vliegtuigen van commerciële luchtvaartmaatschappijen mogelijk te maken. En het Duitse Building Radar is een sales tool die satellietbeelden van het Copernicus-netwerk gebruikt om nieuwe bouwprojecten op te sporen, en die informatie te verkopen aan kantoorinterieur-bedrijven.
Ook liggen er kansen voor bedrijven in machine learning en kunstmatige intelligentie, die in de sector ruimtevaart een gretige afnemer kunnen vinden. Bedenk dat een aardobservatie-satelliet vele terabytes per dag verzamelt, en je begrijpt dat het snel verwerken (en interpreteren) daarvan noodzakelijk is.
Sneakers en dating apps
Is er dan niets voor B2C te vinden? Jawel, de sector space biedt eindeloze mogelijkheden. In Nederland is Buienradar een sprekend voorbeeld – zonder de hulp van satellieten had deze dienst nooit bestaan. Ook is er de Nederlandse startup Feverr, die bezig is met de ontwikkeling van een dating-app die gebruik maakt van satelliet-navigatie. En die ‘Air’ in je Nikes? Die ‘luchtzakjes’ (eigenlijk gevuld met gas) zijn gemaakt met een techniek om astronautenhelmen te maken.
Met relatief weinig middelen en het hergebruik van spacetech kan je dus al verandering teweeg brengen. Aan jou als ondernemer om die kansen te pakken – en een bedrijf van wereldformaat te lanceren.
